________________
સાંપ્રદાયિકતા અને તેના પુરાવાઓનું દિગ્દર્શન • ૧૩૩ ગયો. હે ભિક્ષુ ! મારાં અંગો ભમે છે. ત્યારે સૂઈ જઈશ.
ભિક્ષુ-એમ કર. (બંને તેમ કરે છે.)
કાપાલિક–હે પ્રિયે ! મૂલ્ય વિના જ બે દાસો તો ખરીદી લીધા. તેથી જરા નાચીએ. (બંને નાચે છે.)
ક્ષપણક–અરે ભિક્ષુ ! કાપાલિક અથવા આચાર્ય કપાલિની સાથે સુંદર નાચે છે. માટે તેઓની સાથે આપણે પણ નાચીએ.
ભિક્ષુ-આચાર્ય ! આ દર્શન અત્યંત આશ્ચર્યકારી છે જેમાં ક્લેશ વિના જ ઇષ્ટ અર્થો સિદ્ધ થાય છે.
(કફથી અલનાપૂર્વક નાચે છે.) ક્ષપણક-(અયિ પીનસ્તની ઇત્યાદિ પ્રથમનું જ બોલીને.). કાપાલિક–તું એ કેટલું આશ્ચર્ય જોયાં કરે છે?
I + + + + + + + + ક્ષપણક–મહારાજ મહામોહની આજ્ઞાથી સત્તની પુત્રી શ્રદ્ધાને લાવો.
કાપાલિક-કહે ક્યાં છે દાસીની પુત્રી ! આ હું તેને જલદી જ વિદ્યાબળથી લાવું છું.
ક્ષપણક–(ખડી લઈ ગણિત કરે છે.)
શાંતિ–સખિ ! અભાગિયાઓનું આ માતા વિશે જ સંભાષણ સાંભળું છું. તે ધ્યાનપૂર્વક સાંભળીએ.
કરુણા–હે સખિ ! એમ કરીએ.
ક્ષપણક–(ગાથા ગણીને) જળમાં, સ્થળમાં, ગિરિગહર કે પાતાળમાં નથી. તે વિષ્ણુભક્તિની સાથે મહાત્માઓના હૃદયમાં વસે છે.
કરુણા-(સહર્ષ) સખિ ! ભાગ્ય ચઢિયાતું છે કે શ્રદ્ધા દેવી વિષ્ણભક્તિની પાસે જ છે.
શાંતિ-સહર્ષ સૂચવે છે.) ભિક્ષુકામથી મુક્ત એવા ધર્મની પ્રવૃત્તિ ક્યાં છે?
ક્ષપણક-(ફરી ગણીને) જળ, સ્થળ, ગિરિગલ્લર કે પાતાળમાં નથી. તે તો વિષ્ણુભક્તિની સાથે જ મહાત્માના હૃદયમાં વસે છે.
+ + + + + + + + શ્રદ્ધા–ત્યારબાદ હે દેવી! દુષ્ટ મહામોહે પાખંડ તર્ક સાથે બધા પાખંડ આગમોને લડાઈ માટે પ્રથમ ગોઠવ્યા. એટલામાં અમારા પણ સૈન્યને મોખરે વેદ, ઉપવેદ, અંગ, ઉપાંગ, પુરાણ, ધર્મશાસ્ત્ર, ઇતિહાસ આદિથી શોભતી