Page Text
________________
૪૪
કર્મવાદનાં રહસ્યો મનુષ્ય જન્મમાં જીવ જે કુળમાં અને ગોત્રમાં જન્મે છે તે પણ ખૂબ મહત્વનું બની રહે છે. કુળ એટલે સંસ્કારો અને સંજોગો જે જન્મની સાથે બાળકને મળી જાય છે અને બાળકના ભાવિ જીવન ઉપર તેનો ઘણો પ્રભાવ પડે છે. કોઈને પણ નીચ કુળનો કહીને ધુત્કારવાથી, તેને નીચ ગણી તેની હાડછેડ કરવાથી, કોઈને કુળને કારણે અપમાનિત કરવાથી, પોતાના કુળનો, જ્ઞાતિનો, ગોત્રનો ગર્વ કરવાથી માણસ નીચ ગોત્રનું કર્મ બાંધે છે.
નીચ ગોત્રનો બંધ પડે તો જીવને બીજા ભાવોમાં હલકા કુળોમાં અને નીચી ગણાતી જાતિઓમાં જન્મ મળે છે અને જીવનભર તે તેને પરિણામે સહન કરે છે. વિનય, નમ્રતા, નિરાભિમાન એવી વૃત્તિઓવાળો જીવ ઉચ્ચ ગોત્રમાં જન્મે છે. જ્ઞાનનો પ્રસાર કરનાર, દેવ-ગુરુનું બહુમાન કરનાર પણ ઉચ્ચ ગોત્રનો અધિકારી બને છે. ઉચ્ચ કે નીચ ગોત્ર એટલે કુળનો પ્રભાવ તો જીવને જન્મતાની સાથે જ વર્તાવા માંડે છે.
છેલ્લે આપણને સૌથી વધારે જેની પીડા લાગે છે તે કર્મ છે અંતરાય કર્મ. વસ્તુ મળે નહીં અને મળે તો ભોગવાય નહીં તે લાભાંતરાય અને ભોગાંતરાય. આપવાની ઇચ્છા હોય પણ અપાય નહીં તે દાનાંતરાય. વસ્તુની જાણકારી હોય પણ ઉત્સાહનો અભાવ રહે અને માણસ ઉદ્યમ જ ન કરે તેને વીર્યંતરાય કહે છે. (અહીં વીર્ય શબ્દ શારીરિક વીર્યના ભાવમાં નથી વપરાતો.) આપણી માલિકીની વસ્તુ હોય, બંગલા, વાડી, વજીફા વાહન ઇત્યાદિ સામે પડ્યાં હોય પણ વાપરવાના હોશકોશ ન હોય તેને ઉપભોગાંતરાય કહે છે. પળે પળે આપણા જીવનમાં આવા અંતરાયો ઉપસ્થિત થાય છે. કેટલાક અંતરાયો તો થોડાક પુરુષાર્થથી ખસી જનારા હોય છે પણ કેટલાક તો ખસતા જ નથી અને આપણને પરેશાન કરી મૂકે છે. આવા અંતરાયોથી આપણે ખૂબ પરેશાન થઈ જઈએ છીએ. લોકોને દોષ દેતા ફરીએ છીએ. પણ મૂળ વાત એ છે કે ગત જન્મોમાં આપણે કેટલાક જીવોના જીવનમાં
| SR No. | 005708 |
| Book Title | Karmvadna Rahasyo |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrahas Trivedi |
| Publisher | Gurjar Agency |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |