________________
આત્મા-પરમાત્મા અને કર્મ
આત્માની કર્મરહિત અવસ્થા શૂન્ય નથી. કોઈ રખે માને કે ત્યાં કંઈ રહેતું નથી. આત્માની શુદ્ધ અવસ્થા એ જ પરમાત્મદશા અને ત્યાં અનંત આનંદ ચિરંતન છે. આત્મા કર્મથી બંધાયેલો છે એવું પણ આત્માને ભાન ન થાય એ આત્માની બહિરાત્મ દશા. પોતે કર્મથી બંધાયેલો છે અને તેણે મુક્ત થવાનું છે એમ સમજાઈ જાય અને તે માટે પ્રયાસ કરે તે આત્માની અંતરાત્મ દશા અને તે જ્યારે કર્મથી સર્વથા મુક્ત થઈ જાય તે આત્માની પરમાત્મ દશા. આ છે કર્મનો મર્મ. આ છે કર્મનું રહસ્ય.
