________________
સુવર્ણપુરુષ?
૧૪૭ ગામમાં ગને-હને વાત ફેલાવા લાગી કે માનો ન માનો સદાવ્રત પાસે કંઈ કૌતુક થાય છે અને ત્યાં ગયેલો માણસ ઘણી વાર પાછો ફરતો નથી. જાણે સદાવ્રત તેને ગળી જાય છે. આમ કેટલોક સમય ચાલ્યું.
ત્યાં એક દિવસ સદાવ્રત ખુલતાં ભિક્ષુકોએ નાક આડે કપડું દબાવી દીધું. કર્મચારીઓને પણ સમજ ન પડી કે આ અસહ્ય દુર્ગધ ક્યાંથી આવે છે? છેવટે બધાને લાગ્યું : માનો કે ન માનો પણ દુર્ગધ સદાવ્રતની નીચેના ભોંયરામાંથી આવે છે. છેવટે ભિક્ષકોએ ભોંયરાના બારણાં તોડી નાંખ્યાં તો દુર્ગધનો જાણે ધોધ વછૂટ્યો. શેઠે અંદર મૂકેલા બધા સુવર્ણપુરુષનાં વળી પાછાં શબ થઈ ગયેલાં અને તેમાંથી અસહ્ય દુર્ગધ નીકળતી હતી. ગામમાં હો-હો થઈ ગઈ. થાણેદાર આવ્યો. સિપાઈઓ આવ્યા. શેઠના હાથમાં કડીઓ નાખીને તેમને કેદમાં નાખ્યા. રાજ્યે તેમના આ કુર કૃત્ય માટે આકરી સજા કરી અને તેમની બધી મિલકત જપ્ત કરી લીધી.
ત્યાં પેલો માણસ દોડતો બાવાજી પાસે ગયો અને તેણે શેઠની આ બધી લીલા વર્ણવી. બાવાજીએ સ્મિત કરતાં વળી તેના કપાલમાં ભભૂતિ લગાવી તો તેને દેખાયું કે ઘીનો દીવો હોલવાઈ ગયો છે અને બાજુમાં રહેલો ઘીનો આખો સાગર સળગી ઊઠ્યો છે અને તેમાંથી ભીષણ જ્વાળાઓ ભભૂકી રહી છે.
આ છે પાપકર્મ અને પુણ્યકર્મના ઉદયની આંટીઘૂંટી જે ઘણા સમજતા નથી. અને તેને કારણે તેમને ધર્મ, નીતિ અને સદાચારની સફળતામાં શંકા જાગે છે. જનસમાજમાં એક મોટી ભ્રામક માન્યતા પ્રવર્તે છે કે કરેલા કર્મનું પરિણામ તુરત જ આવે. અમુક ગણ્યાગાંઠ્યા અપવાદો સિવાય કરેલાં કર્મો ભાગ્યે જ તે જન્મમાં ઉદયમાં આવે છે. કર્મોને ઉદયમાં આવવાની અવધિ આમ તો કરોડો વર્ષો અને કરોડો જન્મોની છે પણ જો બહુ જ જલદીથી તે ઉદયમાં આવે તો પણ બેત્રણ ભવ નીકળી જાય કે સહેજમાં સો-બસો વર્ષ નીકળી જાય. આપણે પહેલા ભાગમાં તેની ચર્ચા કરી છે કે કર્મ બંધાતી વેળાએ તે ક્યારે