________________
તાત્પર્ય સમજવું જોઈએ. તે શ્યામો મિત્રતિનયત્વીટુ અહીં मित्रातनयत्वावच्छिन्नसाध्यश्यामत्वं यत्र तत्र शाकपाकजत्वम् मारीते મિત્રાતન વૈછિન્નસાધ્યવ્યાપકત્વ શાકપાક જત્વમાં હોવાથી, તેમજ તદવચ્છિન્નસાધના વ્યાપકત્વ પણ શાકપાકજત્વમાં હોવાથી તેમાં અવ્યાપ્તિ નહીં આવે. સ્વનું સામાનાધિકરણ્ય સ્વમાં હોવાથી મિત્રાતનયત્નાવચ્છિન્નત્વ સાધનમાં છે - એ સમજી શકાય છે. આવી જ રીતે ‘વાયુ પ્રત્યક્ષઃ પ્રત્યક્ષસ્પર્શશયત્વત્િ' અહીં પક્ષધર્મબહિÁવ્યાવચ્છિન્નપ્રત્યક્ષત્વનું વ્યાપકત્વ, અને પક્ષધર્મબહિદ્રવ્યત્યાવચ્છિન્નપ્રત્યક્ષસ્પર્ધાશ્રયત્વનું અવ્યાપકત્વ ઉદ્દભૂતરૂપવન્દ્રમાં હોવાથી અવ્યાપ્તિ નહીં આવે. તેમ જ “ધ્વનો વિનાશી નીત્વ' અહીં જ વાવચ્છિન્ન વિનાશિત્વનું વ્યાપકત્વ અને તધવચ્છિન્નસાધનાવ્યાપકત્વ ભાવત્વમાં હોવાથી તેમાં અવ્યાપ્તિ નહીં આવે. સતુસ્થળે આવો કોઈ ધર્મ નથી કે જેનાથી અવચ્છિન્ન સાધ્ય અને સાધનનું વ્યાપકત્વ અને અવ્યાપકત્વ કોઈમાં પણ હોય. વ્યભિચારી સ્થળે તો આવો કોઈ ધર્મ ન જણાય તો પણ છેલ્લા જે સાધ્યાધિકરણ અને ઉપાધિશૂન્ય જે વ્યભિચારનિરૂપકાધિકરણ હોય તંદન્યતરત્નાવચ્છિન્ન સાધ્ય અને સાધનનું વ્યાપકત્વ અને અવ્યાપકત્વ ઉપાધિમાં સંભવે છે. આ વસ્તુ સમજી શકાય એવી છે. ધૂમવાનું વળે. અહીં સાધ્યાધિકરણ મહાનસ અને આર્દ્રધનસંયોગથી શૂન્ય અને વ્યભિચારનિરૂપક અયોગોલક સ્વરૂપ જે અધિકરણ, તદન્યતરત્વ (મહાનાયોગોલકાન્યતરત્વ) તદવચ્છિન્નસાધ્યવ્યાપકત્વ અને તદવચ્છિન્નસાધના વ્યાપકત્વ આર્કેન્યન સંયોગમાં છે જ – એ સમજી શકાય છે. ll૧૩૮
૯૩
