________________
વેદબોધિત-તત્ત્વજ્ઞાનાદિ સ્વરૂપ નાશક વિના અબજો કલ્પો જાય તો પણ કૃતકર્મોનો ક્ષય થતો નથી, આ પ્રમાણે ‘નામુર્ત્ત ક્ષીયતે...’ આ વાક્યનો અર્થ છે. અન્યથા ઉપર જણાવ્યા મુજબ ભોગપદાર્થને વેદબોધિતનાશકસ્વરૂપ ન માનીએ તો બધા જ કમાં ભળી બ્લ્યૂ વધાવી ાિકને પ કર્મનાશક માની શકાશે નહીં. તેથી સ્પષ્ટ છે કે ધર્માધર્મનો નાશ તત્ત્વજ્ઞાનથી માનીએ તો ‘નામુર્ત્ત ક્ષીયતે...' આ વચનનો વિરોધ નથી. તેથી કહ્યું છે કે જ્ઞાનાગ્નિઃ સર્વાંળિ મમ્મસાત્ તેનુંન !' અર્થાર્ હે અર્જુન ! જ્ઞાનસ્વરૂપ અગ્નિ, શુભાશુભસકલકર્મોથી જન્ય અદૃષ્ટનો નાશ કરે છે. તેમ જ તત્ત્વજ્ઞાનમાં ધર્મધર્મની નાશકતાને જણાવનારી ‘‘ક્ષીયન્તે વાસ્ય વાંળિ તસ્મિન્ è પાવરે’' અર્થાત્ ‘આ તત્ત્વજ્ઞાનીનાં કર્મજન્ય અદષ્ટ તે પરમબ્રહ્મનાં દર્શનથી ક્ષય પામે છે.' આ શ્રુતિ પણ છે. યદ્યપિ આ રીતે ધર્માધર્મનો નાશ તત્ત્વજ્ઞાનથી માનીએ તો તત્ત્વજ્ઞાનીનાં બધા જ કર્મો (તન્યાદષ્ટ)નો નાશ થવાથી તત્ત્વજ્ઞાનીનાં શરીરનું અવસ્થાન અને તેને સુખદુઃ ખાદિની પ્રાપ્તિ થશે નહીં. પરન્તુ તત્ત્વજ્ઞાનથી પ્રારશ્વેતરકર્મોનો જ નાશ થવાથી પ્રારબ્ધકર્મોનાં યોગે તત્ત્વજ્ઞાનીનાં શરીરાવસ્થાનાદિની અનુપપત્તિ થશે નહીં.
છે. રીરીર અને તદવચ્છિન્નભોગજનકકર્મને પ્રારબ્ધ કહેવાય
તેનો નાશ, તત્ત્વજ્ઞાનથી નહીં પણ ભોગથી થાય છે. પ્રારબ્ધકર્માભિપ્રાયથી જ ‘નામુ ક્ષીયતે...' આ વચન છે.
॥ કૃતિ અદૃષ્ટનિરૂપળમ્ || कारिकावली |
शब्दो ध्वनिश्च वर्णश्च मृदङ्गादिभवो ध्वनिः || १६४ || कण्ठसंयोगादिजन्या वर्णास्ते कादयो मताः ।
૧૫૧
