________________
૧૩૪. જંબુ! કર્મબંધના સાધન કયારેક કર્મક્ષયના હેતુ પણ બની શકે છે
અને કર્મક્ષયના સાધન ક્યારેક કર્મબંધના હેતુ પણ બની જાય છે. + વ્રત-નિયમાદિ કે જે પ્રત્યક્ષરૂપે કર્મબંધના હેતુરૂપ નથી, પરંતુ અશુભ અધ્યવસાયને કારણે તે વાતાદિ પણ નિર્જરાના કારણરૂપ ન બનતાં ક્યારેક કર્મબંધના હેતુરૂપ પણ બની જાય છે. * તથા, અસત્યાદિ કે જે પ્રત્યક્ષરૂપે કર્મબંધના કારણરૂપ હોવા છતાં, ક્યારેક શુભ પરિણામોને લીધે પાપના કારણરૂપ ન બનતાં તે પુરબંધ કે કર્મક્ષયના હેતુરૂપ પણ બની જાય છે.
ઉપરના રહસ્યને સારી રીતે સમજનાર સર્વજ્ઞ ભગવાને પૃથ્વીકાયાદિ દ્રવ્યલોક તથા કષાયાદિ ભાવલેકનું સ્વરૂપ જ્ઞાનથી જોઈને, બંધ તથા નિર્જરાનાં સ્થાને સ્પષ્ટ રીતે સમજાવ્યા છે. - જ્ઞાનીઓ સંસારમાં રહેલા સરલ બોધિ અને બુદ્ધિશાળી મનુષ્યને એવી સુંદર રીતે ઉપદેશ આપે છે કે –
તેઓ આર્તધ્યાનથી આકુલવ્યાકુલ અથવા પ્રમાદી હોવા છતાં ધર્માચરણમાં ઉદ્યમી થઈ જાય છે.
એ હકીકત બિલકુલ સત્ય છે..એમ હું કહું છું. કઈ પણ સંસારી જીવ યમરાજાના સપાટાથી પર નથી,
છતાં –આશા-તૃષ્ણની પાશમાં બંધાયેલા અસંયમી જીવે મૃત્યુના મુખમાં રહેલા હોવા છતાં પાપકાર્યો કરવામાં એટલા બધા તલ્લીન થઈ ગયા હોય છે કે જાણે તેમને મરવાનું જ નથી
તે કારણે તેઓ અનેક જનમેની પરંપરા વધારે છે. ' + તપ કીધે માયા કરી છે
મિત્રનું રાખે રે ભેદ | - મટિલ નેવર જાણજી તે પામ્યા સ્ત્રીવેદ,
રે પ્રાણિ! મ કરીશ માયા લગાર * જંગલમાં મુનિ પાસેથી હરણ પસાર થઈ ચાલ્યું ગયું, થોડીવારે એક
પારધીએ આવીને પૂછયું – અહિંથી હરણ ગયું ? સમયજ્ઞ મુનિએ કહ્યું–હા, હરણ તે સામેની દિશામાં ગયું છે. પારધી તે બાજુ ડો
આ પ્રત્યક્ષ અસત્ય વચન હોવા છતાં તેમ કહે તેજ જીવ બચે. લાભા• લાભનો ઉદ્દેશ એજ મુખ્ય સાર છે.
