________________
૩૯
કરીએ છીએ પણ વિચારતા નથી કે રામ માત્ર સત્તાધારી રાજા જ નહોતા પણ ભક્તરાજા હતા–રાજા હતા. વળી વસિષ્ઠ જેવા ઋષિની એમને નિશ્રા મળી હતી. અશેક, અકબર, શિવાજી, વિકમ, કુમારપાળ આદિ મહારાજાઓના રાજ્યશાસન આજેય આદશ રાજશાસન ગણાય છે. એના મૂળમાં આ જ કારણ છે. કે તેઓ ધર્મશાસન સ્વીકારી રાજશાસન ચલાવતા હતાં. અશેકે બુદ્ધનું શરણ સ્વીકાર્યું હતું. અકબરે ધર્મરને પિતાના નવરત્ન જેવાં સલાહક રોમાં સ્થાન આપેલ હતું. શિવાજી રામદાસની પાદુકાને પિતાના રાજસિંહાસને સ્થાપી રાજ ચલાવતા હતા, વિકમ સ્વયં ભગવદ્ ભકત હતા. કુમારપાળ મહારાજાને હેમચંદ્રા ચાર્યનું શરણું મળ્યું હતું. ચંદ્રગુપ્તને ચાણકય જે જ્ઞાની અને નિસ્પૃહી સલાહકાર મળ્યો હતો.
વર્તમાન રાજકાળને સુવર્ણકાળ બનાવ હોય તો એ અત્યંત આવશ્યક છે કે કેઈસત્તાધીશ વડાપ્રધાન જે આજને. રાજા છે તે ભક્ત બને અથવા તે કઈ ભક્ત એ સ્થાને પહોંચે અને ધર્મશાસન સ્વીકારી રાજ્યશાસન ચલાવે અથવા તે પછી ભક્ત અને રાજા ભેગા મળી રાજધુરા ચલાવે.
રાજ્યવ્યવસ્થા અર્થાત્ રાજશાસન દેશ અને સમાજની વ્યવસ્થા માટે છે કે જેથી ધર્મને અનુકુળ વાતાવરણ સર્જાય જે ધર્મશાસને પામી વ્યક્તિ અને સમષ્ટિ પિતાના શુદ્ધ શુદ્ધ સ્વરૂપને સમજી સ્વરૂપ શાસનમાં પ્રવેશી કર્મમળને દૂર કરી પોતાના મૂળ, વિશુદ્ધ એવા પરમ આત્મસ્વરૂપનું પ્રાગટીકરણ કરી શકવા સમર્થ બને.
