________________
ચોગ-ઉપયોગ–કેટલુંક ચિંતન
પં. પનાલાલ જગજીવનદાસ ગાંધી જીવ રેગી થાય તો તેને સ્વભાવ બગડત જય અને જવ અજ્ઞાની બની રહે, આવી સ્થિતિથી બચવા માટે આપણે આરોગ્ય માગવાનું છે.
ઈન્દ્રિના વિષયને રોગ માને તેનું નામ રોગ. ઈન્દ્રિયોના વિષયમાં આનંદ માને તેનું નામ ભેગા
ભોગીને જે દેહમાં રેગ આવે તો તેને ભેગમાં વિશ્રાંતિ મળે છે તેમ સમજવું જોઈએ. જ્યારે એને દેહમા રેગ આવે તે દેહરાહુત થતાં પહેલાં ભૂતકાળમાં કરેલ દોષની સજા સમજીને કમરાજનું દેવું-ઝણ ચૂકવે છે તેમ તે સમજે છે.
આત્મા દેહ સાથે સંબંધે જે જોડાયેલ છે તે Body-Pressureથી બચવા માટે આત્મા એ દેહથી ભિન્ન થવાનું ભેદજ્ઞાનના આવરણથી આભાના જ્ઞાનદશન ઉપગને હું દેહરૂપ છું” તે ભાવથી નિવારવાનો છે. ‘હું દેહ નથી પરંતુ “આત્મા છું અને અનાત્મભાવમાં ન રહેતાં આત્માના સ્વરૂપ-ભાવમાં સચિદાનંદ ભાવમાં પ્રવર્તવાનું છે. પછી દેહભાવરહિત થવાથી દેહની અસર નહિ વર્તે.
શાતા-અશાતા વેદનીય કર્મ એ અઘાતી કર્મને ઉદય છે, જે દેહાશ્રિત છે. તે આત્માના કૈવલજ્ઞાનના કેવળી ભગવંતેના ઉપયોગને કાંઈ અસર કરી શકતું નથી. દેહભાવ જીવમાં વર્તતે હોય તે શાતા–અશાતા જીવને અસર કરી. શકે છે.
