________________
૧૭૩
સ્ત્રીને માતૃત્વ પ્રાપ્તિના બનાવમાં આ પાંચ કારણે જે ભાગ ભજવે છે અને તેનાથી માતૃત્વ પ્રાપ્તિનું જે કાર્ય બને છે તે વિષે વિચારતાં આ પાંચ કારણે સરળતાથી સમજી શકીશું.
સ્વભાવ : - માતા બની શકવાને ધમ સ્ત્રીમાં છે. પુરુષ માતા બની શકતું નથી. સ્ત્રીને માતા બની શકવાને ધર્મ તે સ્વભાવ.
કાળઃ- સ્ત્રી અમુક નિશ્ચિત સમયે માતા બની શકે છે. સ્ત્રી તુવંતી થયા બાદ જ અને ગર્ભ રહ્યા પછી, ગર્ભ કાળ પૂર્ણ થયે જ માતા બની શકે છે. આમ અહીં માતૃત્વ પ્રાપ્તિના બનાવમાં કાળ પણ એને ભાગ ભજવે છે.
કર્મ : પૂર્વકૃત માતૃત્વ પ્રાપ્તિનું તથા પ્રકારનું કર્મ બાંધ્યું હોય અને તે કર્મ ઉદયમાં આવે ત્યારે જ તે સ્ત્રી માતા બની શકે છે, એ બતાડે છે કે કર્મ માતા બનવામાં કારણભૂત છે.
પુરુષાર્થ ઉદ્યમ :- પુરુષ સાથેના કિયાત્મક સંગે કરીને સ્ત્રી માતૃત્વ ધારણ કરી શકે છે. જે ઉદ્યમને ફાળે માતૃવ પ્રાપ્તિ વિષે સૂચવે છે.
ભવિતવ્યતા–નિયતિ–પ્રારબ્ધ:- ઉપરોકત ચારે કારણે પ્રાપ્ત હોવા છતાં જો તથા પ્રકારની ભવિતવ્યતા ન હોય તે. સ્ત્રી માતા થઈ શકતી નથી. એનાથી એ સાબિત થાય છે કે ભવિતવ્યતા પણ ભાગ ભજવે છે.
સ્ત્રીને માતૃત્વ પ્રાપ્તિ બાબતે આ પાંચ કારણે ભાગ ભજવે છે તે આપણા સહુના અનુભવની વાત છે. તે જ
