________________
મરણાંત ઉપસર્ગ કરનાર પરત્વે ક્ષમાભાવ ધારણ કરીને પિતાના દેહનું પણ બલિદાન દેવું પડે તો દઈ દે છે એ સાધનાની ચરમાવસ્યા, સાધનની પરાકાષ્ટા છે. એ મહાન સાધુતા છે.
(૨૧) જે કેઈને ડરાવતું નથી તે સજ્જન છે. પણ જે કેઈને ડરાવતું નથી અને ડરતે પણ નથી કે ડગતે ય નથી તે સંત છે.
(૨૨) સુખ જ ઈચ્છનારે અને દુઃખથી ડરનારે એ જન છે જે પાપાત્મા છે. સુખ ઈછત નથી અને દુઃખથી ડરતે નથી એ જૈન છે, ધર્માત્મા છે. જે સુખને છેડનારા અને દુઃખને આવકારનારા છે એ મુનિ (જાતિ) મહાત્મા છે, સુખ અને દુ:ખથી પર સહજાનંદમાં–સ્વરૂપાનંદમાં મસ્ત રહેનારા છે એ જિન છે. જે પરમાત્મા છે.
(ર૩) વેદાંતની પરિભાષામાં કહીએ તે બ્રહ્મવિદ્દ એટલે સમ્યક્ત્વ! બ્રહ્મવિદુવર એટલે દેશવિરતિ-સર્વવિરતિ ! બ્રહ્મ વિદ્ વરિષ્ઠ એટલે ક્ષપકશ્રેણીથી લઈ (આઠમા ગુ. થી.)બારમા ગુણસ્થાનકની અવસ્થા !
બ્રહ્મવિદ્ વરિયાન એટલે કેવલજ્ઞાન અવસ્થા.
બ્રહ્મવિદ્ વરિયા પરમાત્મા છે જ્યારે બાકીના અંતરાત્મા છે.
(૨૪) દયા–દાન સેવા–પરોપકાર વૃત્તિ-કરુણા અને વિષયમાં ઓછી આસક્તિ એ પ્રાથમિક ભૂમિકામાં રહેલ સાધકની અવસ્થા છે. વિષયમાં અનાસક્તિ છતાં જીવનમરણમાં લેભવૃત્તિ છે. એ સાધનામાં પ્રથમ ભૂમિકાએથી આગળ વધેલ સાધકની અવસ્થા છે. જીવન મરણમાં ભેદ નથી કે
