________________
૧૦૫
તે હમેશાં અવ્યયમાં એટલે કે પ્રવમાં સમાય. દરિયાની ભરતી અને દરિયાની એટ દરિયાના આધારે હોય. દરિયાને આધારે ઉત્પન થાય અને દરિયામાં પછી વિલીન થાય. ઉત્પાદ કે વ્યય હંમેશાં અવ્યય અર્થાત્ ધ્રુવ (નિત્ય) ના આધારે જ હેય.
જેને માંગ છે તેને તેની અપ્રાપ્તિ છે એ પ્રથમ સિદ્ધ થાય. ભોજન ઈછા છે, એ ભૂખે છે અને તંદુરસ્તીની ઈચ્છા રાખનારે નાદુરસ્ત છે એમ પ્રથમ સિદ્ધ થાય. ભોજન લીધા બાદ તૃપ્તિ થઈ જાય પછી ભોજનની ઈચ્છા ન રહે. કેવલિ ભગવંતને કેવલજ્ઞાનના પ્રાગટય બાદ અવિનાશીની ઈચ્છા કે માંગ હોય? ન જ હાય કેમકે સ્વયં અવિનાશી થયેલ છે.
વર્તમાનમાં આપણું દ્રવ્ય-આમ નિત્ય છે અને પર્યાય અર્થાત્ આત્માની અવસ્થા અનિત્ય છે. તે નિત્ય અવસ્થા કઈ એને શોધવી કયાં? જે પદાર્થમાં ઉત્પાદ કે વ્યય નથી, જે વિનાશી નથી, જેમાં પરિવર્તન નથી કે જેને પરિભ્રમણ નથી, અને જેમાં વિકાર નથી તે નિત્ય છે. આપણું સદુ ભાગ્ય છે કે આપણને જૈનદર્શન મળેલ છે. આપણને જે દેવ મળેલ છે તે દેવ પૂણ, નિત્ય અવિનાશી, અવિકારી, વીતરાગ છે, આપણે લેગસ સૂત્ર દ્વારા જે વીસ તીર્થકરનું નામસ્મરણ કરીએ છીએ તે ચોવીસે તીર્થકરે આવી નિત્ય, નિર્વિકારી, પૂર્ણ, વીતરાગ વ્યક્તિઓ છે. તેઓ વિનાશી દશામાંથી છૂટી ગયા છે. એટલે કે મુક્ત થઈ ગયા છે. તીર્થંકર પરમાત્મા તીર્થંકર સ્વરૂપે ભૂમિતલ ઉપર વિચરે છે. ત્યાં સુધી એમને દેહ છે જે વિનાશી છે, પરંતુ