________________
અને તે સમયે સરકારનો કાયદો હતો. કે “દસમા ધોરણની પરીક્ષામાં ચોરી કરતા પકડાય તો ત્રણ વર્ષ એસ.એસ.સી. ની Exam આપી ન શકે. ઈન્દ્રવદન માટે ચોરીના દરવાજા આ વખતે બંધ હતા. ચોરી વિના જ આ Exam Pass કરવાનો નિર્ધાર હતો. કારણકે એસ.એસ.સી. પાસ થતા જ, ચાર વર્ષથી મક્કમનિર્ધાર સાથે જે વિરક્તિના ભાવને જીવન્ત રાખ્યો હતો તેના જોરે મુનિજીવન મળી જ જશે, તેવી શ્રદ્ધા હતી. આ કિશોરને ક્યાં ખબર હતી કે “જમાનાના ખાધેલ બાપાજી, આટલી સરલતાથી પોતાના દિકરાને પોતાનું ધાર્યું કરવા નહી દે”
ઇન્દ્રવદન ચોરી વિના એસ.એસ.સી. પાસ કરવા માટે તનતોડ મહેનત શરૂ કરે છે અને વાર્ષિક પરીક્ષા પાસ થવાના દઢ સંકલ્પ સાથે આગળ વધે છે. ઇન્દ્રવદન માટે આ ધર્મયુદ્ધ હતું. પાસ થવું તે લક્ષ્ય ન હતું, તે તો દીક્ષા માટેનું પગથીયું હતું, માટે તો ચોરી નથી કરતો. કેટલી માર્મિક વિચારણા માત્ર ૧૬ વર્ષના ઇન્દ્રવદનના હૃદયમાં ચાલતી હતી કે “જો મારે પાસ જ થવું છે તો ચોરી આસાન રસ્તો છે.” પણ ચોરી વિના જ આ ExamPass કરવાનો નિર્ધાર હતો, કારણકે “મારે તો દીક્ષા લેવી છે. “ચોરી કરૂં અને પકડાઈ જાઉં તો દીક્ષામાં વિલંબ થાય જે મને મંજૂર નથી” વિરક્તિના નભો મંડળમાં વિહરી રહેલા ઈન્દ્રવદનનો આ તર્ક છે. તેથી જ ચોરી કર્યા વિનાExam આપે છે.
તે જ અરસામાં જીવતલાલ પ્રતાપશી પરિવારમાં આઘાત જનક ઘટના ઘટે છે. વિરાગ એવું પુષ્પ છે કે “તે અનુકૂળ કે પ્રતિકૂળ સ્થિતિમાં કરમાય.”
પણ ઈન્દ્રવદનનો વિરાગ, પુષ્પ જેવો નથી પવન જેવો છે. સદા બહાર છે. તેના માટે ઘટનાને સ્થિતિ બાહ્ય છે, પણ વિરક્તિની અનુભૂતિ આંતરિક છે.
