________________
આવ્યું. મોટો થતાં જ કૂણિકના મનમાં રાજ કરવાની ઇચ્છા જાગી. પોતાના કેટલાક ભાઈઓને પોતાની તરફ કરીને તેણે શ્રેણિકને જેલમાં નાંખી દીધા અને પોતે રાજા બની બેઠો. માતાના સમજાવવાથી તેને પોતાની ભૂલ બદલ પસ્તાવો થયો. તે ભાવાવેશથી પિતાના બંધન કાપવા માટે કુહાડી લઈને જેલ તરફ ગયો. શ્રેણિક સમજ્યા કે કૂણિક તેમને મારવા માટે કુહાડી લઈને આવી રહ્યો છે. પોતાના પુત્રને પિતૃહત્યાના કલંકથી બચાવવા માટે તેમણે પોતાની વીંટીમાંનું ઝેર ચાટી લીધું અને મૃત્યુ પામ્યા.
આ આખી ઘટનાથી કૂણિકને ખૂબ જ દુઃખ થયું ને તેણે રાજગૃહ છોડીને ચંપામાં મગધની રાજધાની વસાવી અને ત્યાં જ રહેવા લાગ્યો. માતા ચેતનાનો સંગ અને બીજા સંસ્કારોએ કૃણિકના મનમાં ભગવાન મહાવીર પ્રત્યે અતૂટ ભક્તિ ઉત્પન્ન કરી. તેણે ભગવાન મહાવીરની દૈનિક વિહારચર્યા વગેરેની સૂચના મેળવવા તથા જરૂરી જાણકારી રાખવા માટે એક અલગ વિભાગ જ બનાવી રાખ્યો હતો. એકવાર જ્યારે ભગવાન ચંપા નગરીના ઉપવનમાં પધાર્યા, તો પોતાનાં પુરજનો-પરિજનો : સાથે પ્રભુની સેવામાં હાજર થયો. ભગવાનના અમૃત-વચન સાંભળીને કૂણિક આત્મવિભોર થઈ ઊઠ્યો અને વંદન કરીને રાજમહેલ પાછો ફર્યો. તે શરૂઆતથી જ ખૂબ તેજસ્વી અને શૂરવીર હતો. પોતાના શાસનકાળમાં ઘણા દુશ્મનોને હરાવીને તે અજાતશત્રુ નામથી પ્રખ્યાત થયો.
( કૃણિક દ્વારા વૈશાલી પર ચઢાઈ) કૂણિક રાજગૃહના મહારાજ શ્રેણિક અને મહારાણી ચેલનાનો પુત્ર હતો. મહારાજ શ્રેણિકને ચેલના વડે કૂણિક સિવાય બીજા બે પુત્ર હતા હલ્લ અને વિકલ્લ. “નિરયાવલિકા'માં ફક્ત વેહલ્લકુમારનો ઉલ્લેખ છે. શ્રેણિકે પોતાના આ બંને રાજકુમારોને તે સમયના સર્વશ્રેષ્ઠ હાથી સેચનક અને દેવો દ્વારા આપેલ મોઘો હાર આપી દીધા હતા. લોકોના મોઢે તે હાર અને હાથીના વખાણ સાંભળી કૂણિકની રાણી પદ્માવતીએ તે પડાવવા માટે કૃણિક પાસે હઠ પકડી. પિતા દ્વારા આપેલ આ બંને વસ્તુઓને પોતાના જ સગા ભાઈઓ પાસેથી લઈ લેવાની વાત કૂણિકને કોઈ પણ રીતે નીતિસંગત ન લાગી, પણ સ્ત્રીહઠ સામે તેને નમવું પડ્યું અને તેણે હલ્લ અને વિહલ્લ પાસે તે બંને વસ્તુઓની માંગ કરી. હલ્લ ૩૯૪ 9099963696969696969696969 જેન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ