________________
એમના ૩૨ ભેદ છે. - (૧) સુર, (૨) રાજા, (૩) યતિ, (૪) જ્ઞાતિ, (૫) સ્થવિર, (૬) અધમ, (૭) માતા અને (૮) પિતા. આ બધાં પ્રત્યે મન, વચન, શરીરથી દેશ - સમય (કાળ) મુજબ યોગ્ય દાન આપીને વિનય કરો. આ રીતે ૮ ને ૪ થી ગુણતા ૩૨ થાય છે.
બિંબસાર શ્રેણિક
મહારાજ શ્રેણિક (બિંબસાર) ઇતિહાસપ્રસિદ્ધ શિશુનાગવંશના એક મહાન પ્રતાપી અને યશસ્વી રાજા હતા. વાહીક દેશના મૂળ રહેવાસી હોવાને લીધે તેમને વાહીક કુળના કહેવામાં આવ્યા છે. શ્રેણિક મગધના રાજા હતા અને મહાવીરના ભક્ત રાજાઓમાં મુખ્ય હતા. તેમના પિતા મહારાજ પ્રસેનજિત પાર્શ્વનાથ પરંપરાના ઉપાસક અને સમ્યગ્દષ્ટિ શ્રાવક હતા. શ્રેણિક બિંબસાર જન્મથી જૈન-ધર્માવલંબી હોવા છતાં પણ પોતાના રાજકાળમાં જૈન ધર્મના સંપર્કથી હટી ગયા હોય, એવું જૈન સાહિત્યની કેટલીક કથાઓથી લાગે છે. મહારાણી ચેલનાથી મહારાજા શ્રેણિકની ધાર્મિક ચર્ચા આની સાબિતી છે.
જૈન આગમ ‘દશાશ્રુતસ્કંધ' મુજબ જ્યારે ભગવાન મહાવીર રાજગૃહ પધાર્યા તો પોતાના પરિજનોના મોઢેથી આ સમાચાર સાંભળી શ્રેણિક ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા. ત્યાર બાદ તેઓ મહારાણી ચેલના સાથે ભગવાન મહાવીરની સેવામાં હાજર થયા. તેમના ત્યાગ, વિરાગ અને ઉપદેશથી પ્રભાવિત થઈને શ્રેણિક નિર્મળ ચિત્તથી જૈન ધર્મમાં આસક્ત થયા, તેમને જૈન ધર્મનો યોગ્ય બોધ મળ્યો.
મહારાજ શ્રેણિકને નિગ્રંથ ધર્મ પર ખૂબ શ્રદ્ધા હતી. મેઘકુમારની દીક્ષાના પ્રસંગે તેમણે કહ્યું કે - નિગ્રંથ ધર્મ સત્ય છે, શ્રેષ્ઠ છે, પરિપૂર્ણ છે. મુક્તિમાર્ગ છે, તર્ક-સિદ્ધ અને ઉપમારહિત છે.’ કેવળજ્ઞાનના. પહેલા વ૨સે જ્યારે ભગવાન મહાવીર રાજગૃહ પધાર્યા તો તેમણે સમ્યક્ત્વ ધર્મ સ્વીકાર કર્યો.
ત્યાર બાદ તેમના પુત્ર કૂણિકે પોતાના કેટલાક ભાઈઓને પોતાની સાથે લઈને મહારાજ શ્રેણિકને બંદીઘરમાં બંધ કરી દીધા અને પોતે રાજા બની ગયો, પોતાના પિતાને જાત-જાતની તકલીફો પણ આપી. એક દિવસ મહારાણી ચેલનાએ જ્યારે કૂણિકને, તેના પ્રત્યેના શ્રેણિકના પ્રેમ અને ઉપકારની વાતો જણાવી, તો તેને પોતાની ભૂલ પર પસ્તાવો 9. જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
૩૯૨ ૭૭૭8
