________________
ઇન્દ્રભૂતિ ગાથાને સાંભળતાં જ ચક્કરમાં પડી ગયા. ગાથામાં ઉલ્લેખિત “છજજીવણિકાયા'થી તો એકદમ ચકરાઈ ગયા. જીવના અસ્તિત્વના વિષયમાં શંકા તેમના મનમાં ઘર કરેલ હતી. થોડીવાર પછી તેમણે કહ્યું: “તમે મને તમારા ગુરુ પાસે લઈ જાવ. હું આ ગાથાનો અર્થ તેમની સામે જ સમજાવીશ.” પોતાનું મનવાંછિત કામ પાર પડતું જોઈ ઇન્દ્ર ખૂબ ખુશ થયા અને ઇન્દ્રભૂતિને પોતાની સાથે લઈને ભગવાનના સમવસરણમાં પહોંચ્યા.
ઇન્દ્રભૂતિને જોતાં જ ભગવાન મહાવીરે તેમને નામ-ગોત્રથી સંબોધિત કરતા કહ્યું: આવો ગૌતમ ઇન્દ્રભૂતિ! તમારા મનમાં જીવના અસ્તિત્વ વિશે શંકા છે. જેને તમે ક્યારેય કોઈની સામે જાહેર નથી કરી તમારા અંતરમાં જે આ રીતનો વિચાર ચાલી રહ્યો છે, તે જ જીવ છે. તે જીવનો ન ક્યારેય અભાવ થયો છે, ન થશે, એટલે કે તે જીવ જ શાશ્વત છે.” ભગવાનના મોઢેથી પોતાની શંકાનું સમાધાન સાંભળીને ઇન્દ્રભૂતિએ શ્રદ્ધા અને ભક્તિના અતિરેકથી પ્રભુચરણોમાં નતમસ્તક નમાવી દીધું. તેઓ પ્રભુના પહેલા શિષ્યરૂપે દીક્ષિત થયા. આ રીતે ગૌતમને નિમિત્ત જોઈને કેવળજ્ઞાન થયાના ૬૬ દિવસ બાદ શ્રાવણ કૃષ્ણ એકમ (પ્રતિપદા)ના દિવસે ભગવાન મહાવીરે પોતાનો પ્રથમ ઉપદેશ આપ્યો હતો.
(તીર્થ સ્થાપના ) ઇન્દ્રભૂતિ પછી બીજા દસ પંડિતોએ પણ ભગવાન મહાવીરની પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. ભગવાન મહાવીરે તેમને “ઉuઈ વા, વિગઈ વા, ધુવેઈ વાની ત્રિપદીનું જ્ઞાન આપ્યું. આ જ ત્રિપદીના આધારે ઇન્દ્રભૂતિ વગેરે વિદ્વાનોએ દ્વાદશાંગ અને દૃષ્ટિવાદના અંતર્ગત ચૌદપૂર્વની રચના કરી અને ગણધર કહેવાયા. આ વિદ્વાનોના કુલ મળીને ચાર હજાર ચારસો શિષ્ય પણ તે જ દિવસે દીક્ષિત થયા. ભગવાનના ધર્મસંઘમાં રાજકુમારી ચંદનબાલા પ્રથમ સાધ્વી બની. શંખ-શતક વગેરેએ શ્રાવકધર્મ અને સુલસા વગેરેએ શ્રાવિકાધર્મ સ્વીકાર કર્યો. આ રીતે ભગવાન મહાવીરે શ્રત અને ચારિત્રધર્મનું જ્ઞાન આપીને સાધુસાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા રૂપ ચતુર્વિધ તીર્થની સ્થાપના કરી અને પોતે ભાવ-તીર્થકર કહેવાયા. તીર્થ-સ્થાપના બાદ ભગવાન “મધ્યમાપાવાથી ફરી રાજગૃહી પધાર્યા અને તે વરસનું ચાતુર્માસ ત્યાં જ પૂરું કર્યું. જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 96969696969696969696969696969699 ૩૩૧