________________
૧. એક તાડ-પિશાચને પોતાના હાથે પછાડતા જોયો. ૨. સફેદ નર કોયલ એમની સેવા માટે હાજર થયો. ૩. વિચિત્ર રંગનો નરકોયલ સામે જોયો. ૪. દેદીપ્યમાન બે રત્નહાર જોયા.
૫. એક સફેદ ગાયનો વર્ગ સામે ઊભેલો જોયો. ૬. વિકસિત પદ્મકમળનું સરોવર જોયું.
૭. પોતાની ભુજાઓથી મહાસમુદ્રને તરતો જોયો. ૮. વિશ્વને પ્રકાશિત કરતા સહસ્રકિરણ સૂર્યને જોયો.
૯. નીલા-ભૂરા વર્ણ જેવા પોતાના આંતરડાથી માનુષોત્તર પર્વતને આચ્છાદિત કરતો જોયો.
૧૦. પોતાની જાતને મેરુ ઉપર આરોહણ કરતા જોયો.
સપનાં જોતાં જ ભગવાનની આંખ ખૂલી ગઈ, પ્રભુ ધ્યાનાવસ્થામાં ઊભા હતા કે દર્શનાવરણીય ઉદયના જોરથી પળવાર માટે ઊંઘ આવી ગઈ હતી. સાધનાકાળનો આ પહેલો પ્રસંગ હતો, જ્યારે એમને ઊંઘ આવી ગઈ હતી.
નિમિત્તજ્ઞ દ્વારા સ્વપ્નફળનું કથન
એ ગામમાં ઉત્પલ નામનો એક નિમિત્તજ્ઞ રહેતો હતો. તે પહેલા પાર્શ્વનાથની શ્રમણ પરંપરાનો શ્રમણ હતો, પણ કોઈક કારણસર તે શ્રમણજીવન ત્યજી ચૂક્યો હતો. એણે જ્યારે યક્ષાયતનમાં મહાવીરના રોકાણની વાત સાંભળી, તો અમંગળની આશંકાથી એનું હૃદય હલી ઊઠ્યું. સવારમાં તે પણ પૂજારીની સાથે ત્યાં પહોંચ્યો. ત્યાં એણે ભગવાનને ધ્યાનમગ્ન ઊભા જોયા, તે ઘણો આનંદ પામ્યો. રાતના સપનાંઓના ફળના સંબંધમાં એણે પ્રભુ સામે નિમ્ન વિચાર વ્યક્ત કર્યા : ૧. પિશાચને પછાડવાનો અર્થ છે - ‘તમે મોહકર્મનો અંત આણશો.' ૨. સફેદ કોયલ જોવાનો અર્થ છે - તમને શુક્લધ્યાન પ્રાપ્ત થશે.' ૩. વિચિત્ર રંગના કોયલને જોવાનું તાત્પર્ય છે કે - ‘તમે વિવિધ જ્ઞાનોથી પૂર્ણ શ્રુતની દેશના કરશો.’
૪. દેદીપ્યમાન બે રત્નહારોનું તાત્પર્ય નિમિત્તજ્ઞ બતાવી શક્યો નહિ. ૩૦૬ QQQQGOOG૦૦૦૦૦૦૦૦૦ જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ