________________
કેટલાયે આચાર્યોનો મત છે કે - “વિહારમાર્ગમાં ભગવાનને એક નિર્ધન બ્રાહ્મણ મળ્યો, જે વર્ષીદાન વખતે પ્રભુ પાસે પહોંચી શક્યો ન હતો. ભગવાને એની દયનીય સ્થિતિ જોઈ ખભા ઉપર મૂકેલા દેવદૂષ્ય વસ્ત્રમાંથી અડધું ફાડી એને આપી દીધું. આચારાંગ” અને “કલ્પસૂત્ર'માં ૧૩ મહિના પછી દેવદૂષ્યનું પડવું લખ્યું છે. કલ્પસૂત્ર' અથવા અન્ય કોઈ મૂળ શાસ્ત્રમાં અડધું વસ્ત્ર ફાડીને આપવાનો ઉલ્લેખ નથી. હા,
ચૂર્ણિ, ટીકા' આદિમાં બ્રાહ્મણને અડધું દેવદૂષ્ય વસ્ત્ર આપવાનો ઉલ્લેખ ચોક્કસ મળે છે.
( પ્રથમ ઉપસર્ગ અને પારણું ) જે વખતે પ્રભુ કુર્મારગ્રામની બહાર ધ્યાનસ્થ ઊભા હતા, એ વખતે એક ગોવાળિયો એના બળદોને લઈને ત્યાં આવ્યો. એણે મહાવીરની પાસે બળદોને ચરવા માટે છોડી દીધા અને ગાયને દોહવા માટે નજીકના ગામમાં ચાલ્યો ગયો. બળદો ચરતા-ચરતા દૂર જતા રહ્યા. થોડા સમય પછી જ્યારે ગોવાળ પાછો આવ્યો અને પોતાના બળદોને ત્યાં ન જોયા, તો ધ્યાનસ્થ મહાવીરને પૂછ્યું. ધ્યાનમાં લીન મહાવીરે કોઈ જવાબ આપ્યો નહિ, તો તે જાતે જ બળદોને શોધવા જતો રહ્યો. તે આખી રાત બળદોને શોધતો રહ્યો. સંજોગવશાત્ અહીં થોડીવાર પછી બળદ આપમેળે જ પાછા આવી ગયા અને મહાવીર પાસે બેસી ગયા. બેબાકળો ગોવાળ સવારે ખાલી હાથે પાછો ફર્યો તો બળદોને મહાવીર પાસે બેઠેલા જોઈ ગુસ્સે ભરાયો. મહાવીરને ચોર સમજી એમને દોરડા વડે મારવા દોડ્યો. આ જોઈ ઇન્દ્ર તરત જ ત્યાં હાજર થયો અને આ પરીષહથી ભગવાનની રક્ષા કરી.
આ ઘટના ઘટ્યા પછી ઈન્દ્ર ભગવાનને પ્રાર્થના કરી કે - “તેઓ એને સેવા કરવાનો મોકો આપે.” પ્રભુએ કહ્યું : “અત્ત કેવળજ્ઞાન અને સિદ્ધિ મેળવવા માટે કોઈની મદદ નથી લેતા, પરંતુ પોતાની શક્તિ વડે જ એને પ્રાપ્ત કરે છે.” છતાં પણ ઇન્દ્ર એના સંતોષ માટે મારણાન્તિક ઉપસર્ગ ટાળવા માટે સિદ્ધાર્થ નામના વ્યન્તર દેવને પ્રભુની સેવામાં રોક્યા અને ભગવાનને વંદન કરી જતા રહ્યા.
બીજે દિવસે ભગવાને ત્યાંથી વિહાર કર્યો અને કોલ્લાગ સન્નિવેશમાં પહોંચ્યા. ત્યાં બહુલ નામના બ્રાહ્મણના ઘરે ઘી અને સાકર મેળવેલ પરમાઝમથી પોતાના છઠ્ઠ તપનું પ્રથમ પારણું કર્યું: “અહો દાનમ્ અહો [ ૩૦૨ 969696969696969696969696969699 ન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ,