________________
સાગારથી અણગાર બન્યા અને ઉત્તરાફાલ્ગનીમાં જ એમણે કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શન એકસાથે મેળવ્યું. જ્યારે કે ભગવાન મહાવીરનું નિર્વાણ સ્વાતિ નક્ષત્રમાં થયું.
( ચ્યવન-કલ્યાણક ' વર્તમાન અવસર્પિણી કાળના ત્રણ આરક વીતી ચૂક્યા હતા અને ચોથા આરકના પણ લગભગ ૭૬ વર્ષ બાકી હતાં, ત્યારે અષાઢ શુક્લ છઠ્ઠની રાતે ચંદ્રનો ઉત્તરાફાલ્યુની નક્ષત્ર સાથે યોગ થતા નંદન રાજાનો જીવ દસમા સ્વર્ગથી ચ્યવન કરી વિદહ રાજ્યના કુડપુર સન્નિવેશ નિવાસી બ્રાહ્મણ ઋષભદત્તની પત્ની દેવનંદાના ગર્ભમાં દાખલ થયો. અર્ધજાગૃત અને અર્ધસુપ્ત અવસ્થામાં દેવાનંદાએ ચૌદ મંગળમય શુભ સ્વપ્ન જોયાં. એણે એના પતિ ઋષભદત્તને આ સપનાંઓનું વર્ણન સંભળાવ્યું. સ્વપ્નનું વિવરણ સાંભળી ઋષભદત્તે કહ્યું : “તને પુણ્યવાન પુત્ર મળશે, જે મોટો થઈ સમસ્ત શાસ્ત્રો અને વિષયોમાં નિપુણ, વિદ્વાન, શૂરવીર અને મહાન પરાક્રમી હશે.” આમ જાણી માતા આનંદપૂર્વક પોતાના ગર્ભનું પરિપાલન કરવા લાગી.
• (ગભપહાર) દેવપતિ શક્રેન્દ્રને અવધિજ્ઞાન વડે જ્યારે ચોવીસમા તીર્થકર ભગવાન મહાવીરને દેવાનંદા બ્રાહ્મણીના કૂખમાં ઉત્પન્ન થયેલા જોયા, તો એના મનમાં વિચાર જાગ્યો કે - ચિરંતન કાળથી એવી જ પરંપરા રહી છે કે શીર્થકર હંમેશાં પ્રભાવશાળી વિરોચિત કુળોમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે, છતાં પણ કર્મોદયથી ભગવાન મહાવીર દેવાનંદા બ્રાહ્મણીની કૂખમાં ઉત્પન્ન યા છે, આ અશક્ય અને આશ્ચર્યજનક ઘટના છે.” મારું કર્તવ્ય છે કે હું એમનું વિશુદ્ધ-કુળ-વંશમાં સાહરણ-સંકર્ષણ કરાવું. એમણે હરિણેગમેષી દેવને આ પ્રમાણે આદેશ આપ્યો. હરિપ્લેગમેષી દેવે બ્રાહ્મણકુંડ ગામમાં આવી દેવાનંદાને નિદ્રાધીન કરી કોઈ પણ જાતનાં કષ્ટ-અડચણ વગર મહાવીરના શરીરને હથેળીમાં લીધો અને ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીના કૂખમાં લાવીને મૂકી દીધો તથા ત્રિશલાના ગર્ભને લઈને દેવાનંદાની કૂખમાં સ્થાપિત કરી દીધો. આમ વ્યાંસી રાત સુધી દેવાનંદાના ગર્ભમાં રહ્યા પછી આસો કૃષ્ણ ત્રયોદશી (તેરશ)ના રોજ ભગવાન મહાવીરનું ત્રિશલાના ગર્ભમાં સાહરણ કરવામાં આવ્યું. | જૈન ધર્મનો મોલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969696969 ૨૯૧
