________________
ગયો અને કહેવા લાગ્યો : “આ પંક્તિઓ મેં નથી બનાવી, પણ બાગમાં આવેલા એક મુનિએ બનાવીને મને (યાદ) - મોઢે કરાવી છે.” બ્રહ્મદત્તે પ્રસન્ન થઈ માળીને એણે પહેરેલાં બધાં જ આભૂષણો ભેટમાં આપી દીધો અને એનાં બધાં જ કુટુંબીઓ સાથે મુનિદર્શન માટે બાગમાં ગયો. ચિત્ત મુનિને જોતાં જ બ્રહ્મદત્ત એનું રત્નમુગટથી શોભતું માથું એમનાં ચરણોમાં નમાવીને પાછલા સ્નેહને યાદ કરી ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડવા લાગ્યો. મુનિ ચિત્ત સિવાયના ઊભેલા બધાં જ લોકોની આંખો ભીની બની. રાજરાણી પુષ્પવતીએ આશ્ચર્ય વ્યકત કરતા પૂછ્યું : “પ્રાણનાથ ! ચક્રવર્તી સમ્રાટ હોવા છતાં પણ આજે આપ સાધારણ માણસની જેમ ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડી રહ્યા છો. તો કયા કારણે ?” બ્રહ્મદત્ત થોડા સ્વસ્થ થઈ જવાબ આપ્યો : “મહાદેવી ! આ મહામુનિ મારા સગાભાઈ છે.” રાજરાણીએ એ જ રીતે પૂછ્યું : “એ કેવી રીતે મહારાજ?” બ્રહ્મદરે કહ્યું: “આ તો મુનિવરના મોઢે જ સાંભળો !”
રાણીઓને સવિનય અનુરોધથી મુનિ ચિત્તે કહેવાનું ચાલુ કર્યું : સંસારમાં દરેક પ્રાણી જાત-જાતનાં રૂપો ધારણ કરીને જન્મ, જરા ને મરણના અવિરત ક્રમ ને અનંત ચક્રમાં અનાદિકાળથી પરિભ્રમણ કરતો આવી રહ્યો છે. દરેક પ્રાણી અન્ય પ્રાણીઓ સાથે માતા, પિતા, ભાઈ બહેન, પતિ, પત્ની વગેરે સંબંધોમાં અગણિત વાર બંધાઈ ચૂક્યો છે. અમે બંને પણ પાછલા પાંચ જન્મોમાં સગાભાઈ રહી ચૂક્યા છીએ. પહેલા જન્મમાં અમે શ્રીદડ ગામમાં શાંડિલ્યાયન બ્રાહ્મણની જસમતી નામની દાસીના કૂખે દાસના રૂપે ઉત્પન્ન થયા હતા. એ બ્રાહ્મણ અમારા બંને પાસે દિવસ-રાત તનતોડ મહેનત કરાવતો હતો. એક વખતે શિયાળાની ઋતુમાં અમે બંને ખેતરમાં કામ કરી રહ્યા હતા કે અચાનક આકાશ કાળા ડિબાંગ વાદળોથી ઘેરાઈ ગયું અને મૂસળધાર-સાંબેલાધાર વરસાદ
થવા લાગ્યો. ટૂંઠવાતા રહીને અમે બંને ભાઈ કિનારાના એક મોટા - વડની નીચે બેસી ગયા. વરસાદ બંધ જ થતો ન હતો અને ચારેય તરફ પાણી ફરી વળ્યું હતું. રાત પડતા અમે બંને વડની વડવાઈઓને સરખી કરી રહ્યા હતા કે એક ઝેરીલા સાપે અમને ડંખ માર્યો અને તત્કાળ અમે મૃત્યુ પામ્યા. ત્યાર પછી અમે કાલિંજર પર્વત ઉપર એક હરણીના કૂખે હિરણ-યુગલ (જોડકા)ના રૂપે જન્મ લીધો. જુવાન થતા અમે એક દિવસ ઠેકડા લગાવતા વેગવતી નદીના કિનારે તરસ લાગતા પાણી પીવા માટે | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969636963 ૨૪૫]