________________
હતા. અહીં-તહીં રખડતી વખતે એમની નજર પર્વત પર ધ્યાનમાં બેઠેલા વૈપાયન પર પડી. નશામાં ચકચૂર થઈ યાદવોએ વિચાર્યું કે - “આજ તૈપાયન આપણા તેમજ આપણી વહાલી દ્વારિકાના વિનાશનું કારણ બનશે, તો શા માટે એનો જ વિનાશ ન કરવામાં આવે.” અને તરત જ બધા એમના પર તૂટી પડ્યા અને એમને અધમુવો કરીને ભાગી ગયા. શ્રીકૃષ્ણ જ્યારે આ ઘટના જાણી ત્યારે તેઓ ઘણા ગુસ્સે ભરાયા અને દુઃખી થયા તેમજ તરત જ બળરામને સાથે લઈ તૈપાયનની પાસે ગયા અને યાદવો તરફથી માફી માંગવા લાગ્યા. દ્વૈપાયનનો ગુસ્સો ત્યારે પણ શાંત ન થયો. એમણે કહ્યું: “યાદવોએ નિર્દયી રીતે મને મારી-મારીને અધમુવો કરી નાંખ્યો, માટે મેં એમનો વિનાશ નિશ્ચિત કરી લીધો છે, પણ હું તમે બંને ભાઈઓનું અનિષ્ટ નહિ કરું.”
દ્વૈપાયનનો દેહાંત થતા તે અગ્નિકુમાર દેવ બન્યા અને દ્વારિકાને ભસ્મ કરવા માટે દ્વારિકામાં પહોંચ્યા. દ્વારિકા તો તપોભૂમિ બની ચૂકેલી હતી. લોકો ભાત-ભાતનાં તપ અને વ્રત કરવામાં રત હતા. વૈપાયન અવિરત ૧૧ વર્ષ સુધી દ્વારિકાને સળગાવવાનો પ્રયત્ન કરતા રહ્યા, પણ દ્વારિકાવાસીઓની અખંડ - અવિરત ધર્મસાધનાના પ્રભાવે એમનો પ્રયત્ન અસફળ રહ્યો.
વૈપાયનની આ નિષ્ફળતાને લીધે દ્વારિકાવાસીઓના મનમાં એવી ગ્રંથિ બંધાઈ ગઈ કે - “એમની તપસ્યાના પ્રભાવને લીધે દ્વૈપાયન પ્રભાવહીન બન્યા છે, માટે હવે કાય-ક્લેશ, ધર્મ-ધ્યાન વગેરેની કોઈ જરૂરિયાત નથી.” પછી શું હતું, લોકો માંસ-મદિરાનું સેવન કરવા લાગ્યા અર્થાતુ ધર્મમાર્ગથી દૂર થઈ અધર્મ અને અનાચારનું આચરણ કરવા લાગ્યા, જેના પરિણામસ્વરૂપ અગ્નિકુમારને જોઈતી તક મળી અને Pણે દ્વારિકા પર અગ્નિવર્ષા આરંભી દીધી. દ્વારિકામાં ચારેય તરફ મચંડ જ્વાળાઓ ધગધગી ઊઠી. આખી દ્વારિકા જોત-જોતામાં નાશ પામી. શ્રીકૃષ્ણ અને બળરામે વસુદેવ, રોહિણી અને દેવકીને એક રથમાં બેસાડી લઈ જવાનો પ્રયાસ કર્યો, તો રથ એના સ્થાનેથી જરા પણ ચસ્કયો નહિ. દ્વૈપાયને કહ્યું : “કૃષ્ણ મેં પહેલાં જ કહ્યું હતું કે તમારા બે ભાઈઓના સિવાય બીજું કોઈ બચી નથી શકવાનું.”
આખી દ્વારિકા સળગી ગઈ પણ કૃષ્ણ અને બળરામ કંઈ પણ કરી શક્યા નહિ અને બધું જ સમાપ્ત થતા ત્યાંથી ચાલ્યા ગયા. રસ્તામાં જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969696969૨૨૧ |