________________
પછી ત્રણ વાર એમની પ્રદક્ષિણા કરી એમના જમણા ખભા પર જઈને રોકાઈ ગયું. કૃષ્ણ તત્કાળ પોતાના જમણા હાથની તર્જની પર ચક્રને ધારણ કર્યું. આકાશમાંથી કૃષ્ણ ઉપર સુગંધિત જળ ને પુષ્પોની વૃષ્ટિ થઈ અને આકાશવાણી થઈ - “નવમા વાસુદેવ પ્રગટ થઈ ચૂક્યા છે.” - કૃષ્ણ જરાસંધને કહ્યું: “મગધરાજ ! શું આમાં પણ તને કોઈ છળકિપટ-કાવાદાવા દેખાઈ રહ્યા છે?”
ઘમંડી જરાસંધે કહ્યું : “જરા મારા આ ચક્રને મારી તરફ ચલાવીને તો જો!” બસ પછી શું હતું, કૃષ્ણએ ચક્રને જરાસંધ તરફ ફેરવ્યું અને જરાસંધનું મસ્તક કપાઈને ધરતી પર ઢળી પડ્યું. યાદવોના વિજયોલ્લાસ અને જયઘોષથી આકાશ ગાજી ઊઠ્યું. અરિષ્ટનેમિએ પણ પોતાનો રથ થંભાવી દીધો અને બધા રાજા એમનાં ચરણોમાં મૂકીને ક્ષમા યાચના કરવા લાગ્યા. એ બધાને લઈ અરિષ્ટનેમિ કૃષ્ણ પાસે પહોંચ્યા. કૃષ્ણએ અરિષ્ટનેમિને આલિંગન આપ્યું. અને અરિષ્ટનેમિના આગ્રહને વશ થઈ એ રાજાઓને એમનું રાજ્ય કૃષ્ણએ પરત કર્યું, અને સમુદ્રવિજયના કહેવાથી જરાસંધના પુત્ર સહદેવને મગધ રાજ્ય આપી દીધું. એ જ સમયે ત્રણ વિદ્યાધરોએ હાજર થઈ એમને સૂચના આપી કે - જરાસંધની મદદે આવનારા વિદ્યાધર રાજાઓને વસુદેવ, પ્રદ્યુમ્ન ને શામ્બે રસ્તામાં જ વ્યસ્ત રાખ્યા હતા. પણ જરાસંધના મૃત્યુના સમાચાર મળતાં જ તેઓ આપના શરણે આવ્યા છે. હવે તેઓ બધા અહીં જ આવી રહ્યા છે.” થોડી જ વારમાં બધા ત્યાં પહોંચ્યા. યાદવોએ એમના આ વિજયશ્રીના હર્ષોલ્લાસથી ઉત્સવ ઉજવીને દ્વારિકા જતા રહ્યા. ત્યાં સમુદ્રવિજયે અરિષ્ટનેમિને વિવાહ-બંધનમાં બાંધવા માટે ઘણા નિષ્ફળ પ્રયાસો કર્યા.
(અરિષ્ટનેમિ અને કૃષ્ણ ) એક દિવસ કુમાર અરિષ્ટનેમિ ફરતા-ફરતા વાસુદેવ કૃષ્ણની આયુધશાળામાં પહોંચ્યા. ત્યાં તેમણે એક અત્યંત પ્રકાશિત ચક્ર, શેષનાગ સમાન ભયંકર ધનુષ, ગદા, તલવાર અને બૃહદાકાર પંચજન્ય શંખ જોયા. શંખ જોતાં કુમારના મનમાં જિજ્ઞાસા જન્મી ને શંખ લેવા માટે જેવો તેઓએ હાથ ઉપાડ્યો કે ત્યાંના ફરજ પરના સૈનિકે વિનમ્રતાથી એમને અટકાવતા કહ્યું કે – “કુમાર ! આ શંખ તો માત્ર શ્રીકૃષ્ણ જ ઉપાડી અને વગાડી શકે છે, સાધારણ વ્યક્તિ માટે એને વગાડવાનું તો દૂર, ઊંચકવું પણ મુશ્કેલ છે.” જૈન ધર્મનો મલિક ઇતિહાસ 2:3999999999999999 ૧૫]