________________
માનવોથી ઘેરાયેલા સહસ્રામ્રવનમાં પહોંચી સિદ્ધ પ્રભુની સાક્ષીમાં દીક્ષા અંગીકાર કરી. બીજા દિવસે મંદિરપુરના મહારાજ સુમિત્રને ત્યાં પરમાત્રથી પારણાં કર્યાં. દેવોએ પંચદિવ્યોનો વરસાદ કર્યો. દીક્ષા ગ્રહણ પછી તેઓ એક વર્ષ સુધી અલગ-અલગ રીતનાં તપ કરીને છદ્મસ્થ વિચરણ કરતા રહ્યા. પછી તેઓ હસ્તિનાપુરના સહસ્રામ્ર ઉદ્યાનમાં આવી ધ્યાનમાં રત થઈ ગયા. એમણે શુક્લધ્યાનથી ક્ષપકક્ષેણી પર બેસીને ઘાતીકર્મોનો નાશ કર્યો અને પોષ શુક્લ નવમીએ ભરણી નક્ષત્રમાં કેવળજ્ઞાન મેળવ્યું.
કેવળી થઈ પ્રભુ શાંતિનાથે દેવ-માનવોની મોટી સભામાં ઉપદેશ આપતા કહ્યું : “સંસારમાં આત્મા જ સર્વોચ્ચ છે અને જે કાર્યથી આત્માનો ઉત્થાન થાય, એ જ કાર્ય શ્રેયસ્કર છે. મનુષ્યજીવન મેળવી જેણે આત્મસાધના નથી કરી, એનું જીવન નિષ્ફળ છે.” પ્રભુનો ધર્મ-બોધ (દેશના) સાંભળી હજારો લોકોએ સંયમધર્મ સ્વીકાર્યો. ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી ભગવાન ભાવ-તીર્થંકર બન્યા.
પ્રભુએ ૨૫ હજાર વર્ષમાં ૧ વર્ષ ઓછું જેટલો સમય કેવળીપર્યાયમાં વિચરણ કરતા વિતાવ્યો ને લોકોને આત્મ-કલ્યાણનો સંદેશ આપ્યો. જીવનનો અંત નિકટ જાણી નવસો સાધુઓની સાથે ૧ મહિનાનું અનશન કરી જેઠ કૃષ્ણ ત્રયોદશી(તેરશ)ના ભરણી નક્ષત્રમાં ચાર અઘાતીકર્મોનો લોપ કરી સમેત શિખર ઉપર સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુક્ત થઈ નિર્વાણપદના અધિકારી થયા.
એમનો કુલ જીવનકાળ ૧ લાખ વર્ષનો હતો. એમના ધર્મપરિવારમાં ૩૬ ગણ અને ગણધર, ૪૩૦૦ કેવળી, ૪૦૦૦ મન:પર્યવજ્ઞાની, ૩૦૦૦ અવધિજ્ઞાની, ૮૦૦ ચૌદપૂર્વધારી, ૬૦૦૦ વૈક્રિયલબ્ધિધારી, ૨૪૦૦ વાદી, ૬૨૦૦૦ સાધુ, ૬૧૬૦૦ સાધ્વીઓ, ૨૯૦૦૦૦ શ્રાવક તથા ૩૯૩૦૦૦ શ્રાવિકાઓનો બહોળો સમુદાય હતો.
5
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
૩૭૩૧. ૧૩૦
