________________
અષ્ટક પ્રકરણ
- ધર્મ કાજે–પુણ્ય કાજે પુત્રની કામનાવાળા, અધિકારી ગૃહસ્થનું પિતાની સ્ત્રી સાથે તુકાળમાં યથાવિધિ જે મૈથુન થાય તે મૈથુનમાં દોષ નથી એમ જે કહે છે તે બરાબર નથી, કારણ કે તે મિથુન આપવાદિક આચારરૂપ છે, તેથી તે સર્વથા નિર્દોષ છે એ સંગત નથી. કહ્યું છે કે (સ્ત્રીસંગની ઈચ્છાવાળાએ) વેદને ભણીને સ્નાન કરવું. (‘અધીત્ય= “ભણને' શબ્દ ઉપર વ્યાખ્યા કરતાં) વ્યાખ્યાકાર કહે છે કે “અધીવૈવ-ભણીને જ ભણ્યા વિના નહિ; અર્થાત વેદાધ્યયન અનિવાર્ય છે, મૈથુન નહિ માટે તે આપવાદિક છે. (૨-૩)
स्नायादेवेति न तु यत्ततो हीनो गृहाश्रमः । तत्र चैतदतो न्यायात्प्रशंसाऽस्य न युज्यते ॥४॥
વળી સ્નાન કરવું જ જોઈએ એવું (અનિવાર્ય) નથી, માટે ગૃહસ્થાશ્રમ બ્રહ્મચર્યાશ્રમ કરતાં ઊતરતે છે અને ઉક્ત નિર્દોષ મૈથુન હાશ્રમમાં જ સંભવે છે તેથી ન્યાયદષ્ટિએ-પારમાર્થિક દૃષ્ટિએ મૈથુનની પ્રશંસા વ્યાજબી નથી.
પ્રશંસાનું વ્યાજબીપણું સિદ્ધ કરનારને આચાર્ય ઉત્તર આપે છે.
अदोषकीर्तनादेव प्रशंसा चेत् कथं भवेत् । अर्थापत्या सदोषस्य दोषाभाव प्रकीतनात् ॥५॥
ર જ મૈને મિથુન સેવનમાં દોષ નથી એવા ષનિધક કથનથી જ તેની પ્રશંસા (વ્યાજબી સિદ્ધ) થાય છે એમજે તમે માનતા હે તે અર્થાપત્યા-વેદાર્થકથન દ્વારા સદોષી (સિદ્ધ થએલ) મૈથુનની નિર્દોષતાનાં ગાન માત્રથી તેની પ્રશંસા
