________________
૩૮
અષ્ટક પ્રકરણ કઈ અતિતાર્કિક-શુષ્કબુદ્ધિવાદી (બૌદ્ધ) કહે છે કે સપુરૂષોએ ભાત વગેરેની માફક માંસ ખાવું જોઈએ કારણે કે તે પ્રાણીનું અંગ છે. (૧)
भक्ष्याभक्ष्यव्यवस्थेह शास्त्रलोकनिवन्धना। .. सर्वैव भावतो यस्मात्तस्मादेतदसाम्मतम् ॥२॥
(પણ) તે હેતુ બરાબર નથી કારણ કે સર્વ પ્રકારની ભક્ષ્યાભક્ષ્ય (પયાયિ) વગેરેની વ્યવસ્થામાં વાસ્તવિક રીતે શાસ્ત્ર તથા લેકવ્યવહાર કારણ છે. (૨)
तत्र पाण्यङ्गमप्येकं भक्ष्यमन्यत्तु नो तथा। सिद्धं गवादिसत्क्षीररुधिरादौ तथेक्षणात् ॥३॥
(વળી) લેકવ્યવહારમાં પ્રાણીનાં અંગે પણ અમુક ભક્ષ્ય અને અમુક અભક્ષ્યયરૂપે પ્રસિદ્ધ છે. કારણ કે ગાય વગેરેનાં શુદ્ધ દૂધ, લોહી (અસ્થિ) વગેરેમાં ભક્ષ્યાભઠ્યપણું દેખાય છે. (૩)
प्राण्यङ्गत्वेन न च नोऽभक्षमोयमिदं मतम् । किन्त्वन्यजीवभावेन तथा शास्त्रप्रसिद्धितः ॥४॥
વળી માંસ પ્રાણીના અંગરૂપ છે તેથી તે અભક્ષ્ય છે એવું અમારું માનવું નથી, પણ તે સ્વયં અન્યજીવરૂપ છે માટે અભક્ષ્ય છે, કારણ કે આગમમાં પણ એવું જ પ્રસિદ્ધ છે. (૪) भिक्षुमांसनिषेधोऽपि न चैवं युज्यते क्वचित् । अस्थ्याधपि च भक्ष्यं स्यात्प्राण्यङ्गत्वाविशेषतः ।।५।। અને એ રીતે તે (પવિત્ર) ભિક્ષુના માંસને નિષેધ
