________________
જૈન દૃષ્ટિએ ક
૧૮૮
દેવગતિઆયુનાં અધસ્થાન
દેવગતિને યાગ્ય આયુષ્યબંધના ઘણા પ્રસ ંગો સાંપડે છે. પ્રભુભજન કરનાર, અનુકંપાથી દાન આપનાર, જયણાયુક્ત જીવનવ્યવ"હાર કરનાર, નિષ્કપટી અને ભવ્ય પણ સાદા જીવનને જીવનાર, શિક્ષક કે ગુરુદેવનું સ્થાન લઈ અભ્યાસ કરાવનાર, ખટપટ વગર, નામનાની ઇચ્છા વગર સમાજસેવા કરનાર, આવા ભાવુક, ભોળા સાદા ભદ્રિક જીવે દેવાયુના બંધ કરે. મિત્રની પ્રેરણાથી ધર્મ કરનાર, દુઃખર્ગાભત કે માહભિત વૈરાગ્ય ધારણ કરનાર, અવિરતિ પણામાં સમજ્યા વગર કાયકલેશ સહન કરનાર દેવઆયુષ્ય બાંધે. મનુષ્યગતિના આયુ.ધ કાણ કરે ?
સ્વાભાવિક રીતે મંદકષાયી પ્રકૃતિવાળા, નામનાની ઇચ્છા વગર દાન આપવાની રુચિવાળા, ઉચિત દાન આપનાર, મધ્યમ પ્રકારના ગુણવાળા, ચાલચલગતમાં જેને ગૃહસ્થ કહી શકાય તેવા, ક્ષમાશીલ, નમ્રનિ`ભી, નિર્લોભી, પ્રામાણિક જીવન જીવનાર, ન્યાયથી ધન મેળવનાર, યુતનાથી સર્વે વ્યવહાર કરનાર, પારકાના ગુણને જાણનાર, કોઈ પણ સાંસારિક કાર્ય કરે તેમાં ગાઢ આસક્તિ ન રાખનાર પ્રાણી મનુષ્યનું આયુષ્ય મધે છે. એ મહાઆરંભ મહાપરિગ્રડ ન કરે, બનતા પરોપકાર કરે અને ભદ્રિક ભાવે વર્તે, એનામાં કાપાત લેશ્યાની મુખ્યતા હાય.
તિય "ચનું આયુ કાણુ ખાંધે ?
ગૂઢ હૃદયવાળા, મૂર્ખ, ધુતારો, અંદરથી સદ્દહણામાં શલ્યવાળા, માયા અર્થાત્ કપટ કરનારી, લાકડાં લડાવનારા, મધુર વાણી ખેલનાર પણ અંદરથી કાપી નાખનાર, શીલ કે ચારિત્ર વગરના, મિથ્યાત્વના ઉપદેશ આપનાર, કૂડાં તાલમાપ કરનાર, કાળાં બજાર કરનાર, ખાટી સાક્ષી પૂરનાર, ખાટાં દસ્તાવેજ બનાવનાર, ચેારી કરનાર, ખાટાં કલંક ચડાવનાર, ચાડી-ચુગલી કરનાર, માન-પૂજા ખાતર તપ કરનાર, શુદ્ધ હૃદયે પાપની આલેચના નહિ કરનાર
