________________
[૪૮] માયાવીઓ તપસ્વી મહાવીરને શું ખપે છે તે સમજાતું નથી. કૌશાંબી જેવી સમૃદ્ધિશાલી નગરીમાંથી આ લેકમાન્ય, રાજમાન્ય, દેવપૂજ્ય તપસ્વી મુઠી ધાન લીધા વગર, ભૂખે ને ભૂખ્યા જ પાછો વળે તે જોઈને નગ વાસીઓને ઊંઘ ને આહાર પણ અકારાં થઈ પડ્યાં છે..
શેરીએ શેરીએ કુળવધુઓ ભાતભાતના, ભગવાનને ખપે તેવા આહાર લઈને, હાથ જોડીને ઊભી રહે છે. ભિક્ષા માટે ફરતા ભગવાન તે તરફ માત્ર આ છે દષ્ટિપાત કરી ત્યાંથી ચાલી નીકળે છે. એ મૌનધારી તપસ્વી એક અક્ષરે ય બેલતાં નથી. પોતે કેવા પ્રકારની ધારણું રાખી રહ્યા છે તે કોઈને કહેવાય નહી. જ્યાંસુધી અભિગ્રહ પૂરે ન થાય ત્યાંસુધી એ તપસ્વી ઉપવાસ ઉપર ઉપવાસ ખેંચે જાય છે. ચાર-ચાર મહિનાના ભૂખ્યા અનાહારી તપસ્વીને જોઈને હજારો સ્ત્રી-પુરુષની આંખો ભીની બને છે. કેણું જાણે એને શું જોઈતું હશે?
બૌદ્ધ સાહિત્યમાં પણ આવી જ એક ઘટનાને ઉલ્લેખ છે. ભિક્ષુ રેજ શેરીઓમાં ભિક્ષા માટે ફરે છે. હજારે માણસે કીમતીમાં કીમતી વસ્તુઓ પાત્રમાં ભરીને સામે દેડી આવે છે. ભિક્ષુને જે ખપે તે સ્વીકારી પિતાને કૃતાર્થ કરવા વિનવે છે, પણ ભિક્ષુ તેની સામે ઉદાસભાવે જોઈ પાછો વળી જાય છે. - સમજાતું જ નથી કે એને શું જોઈએ છે. આખરે એક ગરીબ મજૂરણ, વૃક્ષના થડની એથે ઊભી રહી, આથમતી રજનીને આછે અંધકાર અંગે લપેટી લઈ