________________
" ચંદનબાળા ૪૭] જે ઓરડામાં ચંદના એકાંતવાસ, ઉપવાસ અને પગબેડીની વિના દેશે સજા ભગવતી પડી હતી તે તરફ શેઠે દેટ મૂકી અને ચંદનાને દીન-મલિન વેષમાં બહાર કાઢી. બે દિવસ પહેલાંની ચંદના અને આજની ચંદના વચ્ચે જાણે કે ઉત્તર-દક્ષિણ એટલે ફેર પડી ગયે હેય એમ શેઠને લાગ્યું. પણ અત્યારે શબ્દને વ્યય કરવાને અવસર નહોતે. પગમાંની જંજીરેથી જકડાયેલી ચંદનાને બહાર કાઢી, ત્રણ દિવસની ભૂખી-તરસી-ચંદના માટે તાત્કાલિક બીજું કઈ ખાનપાન તયાર નહિ હેવાથી, થોડા અડદના બાકળા એક સૂપડામાં ધરો, લેહની બેડીઓ તેડાવવા લુહારને બેલાવી લાવવા શેઠ લુહારની કેડ તરફ ગયા.
કૌશાંબીમાં ભગવાનનાં પગલાં થયાં તેને આજે ચાર મહિના થઈ ગયા છે. આ ચાર મહિના દરમિયાન દીર્ઘ તપસ્વી ભગવાન, કૌશાંબીની શેરીઓ, મહેલ્લાઓ અને ચૌટાઓમાં એક મુઠી ધાન માટે ફરી રહ્યા છે; પરંતુ ચાર-ચાર મહિના થયાં એમને કેઈના હાથની ભિક્ષા સ્વીકારને યેગ્ય નથી લાગી. આખું ગામ ચિંતામાં ડૂબી ગયું છે. રાજા રાણું પિતે અને એમના અતિ વ્યવહાર કૂશળ ગણતા અમાત્યે પણ ભગવાનને ભિક્ષા વગર પાછા વળતા જોઈને હેરાન થઈ રહ્યા છે. એ તપસ્વીને શું જોઈએ? કેમની પાસેથી કેટલું કેવા પ્રકારનું અન્નપાન જોઈએ છીએ? તે કેઈથી કળી શકાતું નથી. ચારચાર મહિનાથી લેકે એ પ્રશ્ન એ છે, પણ દીર્થ
