________________
[૩૪] મહાવીઓ * ત્રિશલા માતાના આગ્રહને વશ થઈ વર્ધમાનકુંવર, રાજા સમરવીરની પુત્રી યશદાનું પાણિગ્રહણ કરે છે. એ લગ્નના પરિણામે એક પુત્રી પણ જન્મે છે. એનું નામ પ્રિયદર્શના રાખવામાં આવે છે અને પાછળથી જમાલિ નામના યુવાન રાજકુંવર સાથે એનું લગ્ન થાય છે. ' - વર્ધમાનકુંવરની અધ્યાવીશ વર્ષની ઉમ્મરે માતાપિતા દેવલેક પામે છે. સિધ્ધાર્થ જેવા પિતા અને ત્રિશલા જેવી માતાના અવસાનથી, વર્ધમાન-કુંવરના મોટાભાઈ-નંદિવર્ધન ભારે શેકમાં ડૂબી જતા જણાય છે. વર્ધમાન તે પહેલેથી જ સંસારનું સ્વરૂપ સમજતા હોવાથી, ધર્મ રાખે છે અને મોટા ભાઈને સમજાવે છે.
પાપ અને જુલમને ભાર જ્યારે વધી પડે છે, ત્રાસેલી– દબાયેલી જનતા જ્યારે ઉધ્ધારકના અવતારને ઝંખતી 'હેય છે ત્યારે નવયુગ સર્જનાર, શાંતિ અને કલ્યાણના મંત્ર ગુંજવનાર મહાપુરુષ પૃથ્વીના પટ ઉપર પાકે છે. એ જ વાત બીજી રીતે મૂકીએ તે જ્યારે જ્યારે પાપ, વહેમ અને અજ્ઞાનનું જેર જામે છે ત્યારે ત્યારે એકાદ -ત્રિશલા કે એકાદ દેવાનંદા માતા પાકે છે અને
એવી માતાઓ પોતાના પ્રાણને રસ પાઈ મહાવીર જેવા તીર્થકરે ઉછેરે છે એટલે કે ત્રિશલાઓ ને દેવાનંદાઓ છે એટલે જ તીર્થકરે છે. જગતને પ્રકાશ આપનાર, સુખ અને કલ્યાણને રાહ ચીંધનાર તીર્થકરે તથા યુગાવતારી મહાપુરુષોની જનનીઓ પણ એમના સંતાન જેટલી જ વંદનીય અને જ્યોતિર્મયી બની રહે છે.