________________
ચેલણા [ ૧૭ ] વંદન કરી આજે શ્રેણિકે પહેલે જ પ્રશ્ન એ પૂછો કે “ભગવદ્ ! ચેલણ પતિપરાયણ છે કે પતિતા?”
રાજન !” વિના વિલંબે ભગવાને જવાબ વાળ્ય. ચલણ વિષે શંકા કરવી નકામી છે. એ મહાસતી છે અને શીલ-અલંકારથી ભિતી છે.” પ્રાણી માત્રના અંતરના અતિ સૂક્ષ્મ ભાવો હસ્તામલકવત્ જઈ તથા સમજી શકનારા પ્રભુ મહાવીરના આ ખુલાસા પછી શ્રેણિકને બીજો કોઈ પ્રશ્ન પૂછવાની જરૂર ન લાગી. અંતરની એક વ્યથા તે અળગી થઈ, પણ તે અભયકુમારને અંતઃપુરમાં આગ લગાડવાનું કહીને આવ્યું હતું તેનું શું કરવું? એક વ્યથા જતાં બીજ વ્યાકુળતાએ શ્રેણિકના અંતરમાં શૂળ પેદા કર્યું. ભગવાન મહાવીર પાસેથી નીકળી શ્રેણિક મહારાજા સીધા અભયકુમાર પાસે આવ્યા. અંતઃપુરમાંથી નીકળતા ધૂમાડાના ગોટા શ્રેણિકે નગરની બહાર જતી વખતે જ જોયા હતા અને અભયકુમાર જે આજ્ઞાંકિત પુત્ર, પિતાની આજ્ઞાનું પાલન કરવામાં વાર ન લગાડે એ વાતની એમને પૂરી ખાત્રી હતી, એટલે નિદોષ ચલણાનું, પોતાની વહેમ અને કુશંકાની વેદી ઉપર બલિદાન દેવાઈ ગયું હશે એ લગભગ નિશ્ચિત હતું. અભયકુમારને પૂછવાની હિમ્મત પણ એ શી રીતે કરી શકે?
મૂછ એ મૃત્યુની જ સહચારી ગણાય છે. માનવીનાં અસહ્ય સંતાપ અને કષ્ટને શમાવવા, માતાની જેમ જ એ મૂઈ પોતાની ગોદમાં લે છે. વ્યથાને વિસારી દેવાની દુર્બળ માનવીને સરસ તક આપે છે. ૧૩.
