________________
[ ૧૭ ] મહાદેવીએ રીએ. મગધને મહારાજા પિતે વિશાલામાં આવીને આ રીતે ધોળે દિવસે નાક કાપી જાય તે જાણીને સરદારે અને જુવાને સળગી ઊડ્યા હતા. ચેલણાનું હરણ એમને મન બહુ મોટી વાત નહતી. ગાંધર્વ લગ્નની જ એ એક પ્રથા હતી. - સૌ કરતાં ઊંડે અને મમધી ઘા તે સુચેષ્ઠાને લાગે. જે બહેનથી છૂટા પડવાની કદિ કલ્પના પણ નહતી આવી તે જ બહેન, પિતાને મૂકીને નાસી ગઈ એ ચિંતા શલ્યની જેમ તેને ખૂંચવા લાગી. શ્રેણિકને સ્નેહ, રાજગૃહીના રાજમહેલના રંગરાગ,બહેન પ્રત્યેની શ્રદ્ધા એ બધું જાણે વરાળ બનીને પળવારમાં અદશ્ય થઈ ગયું હોય એમ એને લાગ્યું. સ્વપ્નસૃષ્ટિને કેટલી નક્કર અને અવિનાશી માનેલી ? એક ગગનચુંબી મહેલ જાણે કે જોતજોતામાં જમીનદેસ્ત બન્યા હોય અને પોતે એના પથ્થરે નીચે ગૂંગળાતી હોય એવી અસહ્ય યંત્રણ સુચેષ્ઠા અનુભવી રહી. ચેલણામાં જ જેની આખી સૃષ્ટિ સમાઈ જતી હતી તેને દુનિયા હવે વેરાન જેવી લાગવા માંડી ધીરજ કે સાંત્વનના બે શબ્દ પણ એના કાનમાં રેડનાર કેઈજ ન હતું.
એકલી-અટૂલી ત્યજાએલી સુષ્ઠાને હેઠ સુધી આવેલે સુખને પ્યાલે વિધાતાએ ઢળી નાખે. શરૂઆતમાં આવેગના તાજા ઊભરામાં તેણે ચેલણાને, શ્રેણિકને, અભયકુમારને સંભારીને ઊંડા ઉણ નિશ્વાસ નાખ્યા. પિતાના જીવન-આકાશમાં એ કહેવાતા વેપારી અને શ્રેણિક એમ બે ગ્રહો અચાનક ન ઊગી નીકળ્યા