________________
1 ૧૩૪ ] મહાદેવીઓ અવંતીના રાજ્યો મુખ્ય હતાં. અંગને મગધ વચ્ચે અથડામણ ચાલ્યા કરતી તેમ કાશી ને કેશળ વચ્ચે અણબનાવ રહેતા, વત્સ અને અવંતી વચ્ચે પણ એવું જ વેર ચાલતું. એક બીજા વચ્ચે અણધારી યુદ્ધની નાબતે વાગતી. પણ એ બધામાં અવંતીને ચંડપ્રદ્યોત નિર્લજજતા તેમજ નફટાઈમાં સૌથી જુદું પડી જતો. એને માટે એટલે સુધી વાત કહેવાય છે કે એક દિવસે તે. માંદો પડ્યો. મગધના જીવક કૌમારભૂત્યે વૈદ્ય તરીકે દૂર દૂરના મોટા રાજ્યોમાં ખૂબ સારી નામના મેળવી હતી. એ જીવકને ચંડપ્રદ્યોત તરફથી આમંત્રવામાં આવ્યો. પ્રદ્યોતના આગ્રહથી વૈદ્યને જવું તે પડ્યું, પણ ઔષધ આપીને તરત જ હાથ ઉપર સવાર થઈને ત્યાંથી નાસી છૂટ્યો. બીજાના પ્રાણ કે પ્રતિષ્ઠા, શીલ કે સંસ્કાર માટે ચંડપ્રદ્યતને કંઈ જ માન કે સમભાવ જેવું નહોતું.
આ જ પ્રદ્યોત એક વાર. સિંહસૌવીરના મહારાજા ઉદાયનની કૂબડી દાસી ઉપર મેહ પામેલે. કથા તે એવી છે કે મૂળ કૂબડી હોવા છતાં દાસી કે ઈદેવી દવાના પ્રભાવથી સુવર્ણ જેવી કાંતિ પામી હતી, અને ચંડપ્રોત પોતે આવીને એને અંતઃપુરમાંથી ઉપાડી ગએલે. સિંધુ સૌવીરના મહારાજાએ અવંતી ઉપર ચઢાઈ કરીને ચંડઅદ્યતને કેદ કરેલે, પરંતુ પ્રદ્યોતના ભાગ્યે જોર કર્યું; સંવત્સરીને દિવસે પરસ્પરને ખમાવવા જોઈએજૂનાં વેરવિરોધ શમાવવાં જોઈએ એવી નિર્મળ ભાવનાથી ચંડપ્રદ્યોતને વીતભયના મહારાજાએ પર્યુષણના પર્વમાં છૂટે મૂકી દીધેલ. ચંડપ્રદ્યોત ભગવાન મહા
