________________
મૃગાવતી
[ ૧૩૫ ]
વીરના ભક્ત હતા, પેાતાના સ્વધર્મીધુ છે એમ માનીને મહારાજા ઉદયને એને મુક્તિ આપેલી. બુદ્ધિનિધાન અભયકુમાર અને ચડપ્રદ્યોત વચ્ચે પણ આવી પટ્ટાઆજી ખેલાએલી. એ આખા રાજપ્રકરણી નાટકમાં ચડપ્રદ્યોતે શઠ પાત્રની જેમ જ પેાતાના ભાગ ભજવેલા.
એ ચંડપ્રદ્યોત, ચિત્રકારે પેટાવેલી રૂપશિખાને ભાગ અને એમાં નવાઈ નથી. મૃગાવતીને પેાતાની કેમ અનાવવી તે વિષે એને વધુ વિચાર કરવાની જરૂર ન લાગી. પેાતે પેાતાને એટલે પ્રતાપો માનતા અને એવુ ધમડ ધરાવતા કે શતાનિક પાસે પેાતાના ત પહોંચશે અને મૃગાવતીની માગણી કરશે. એટલે કૌશાંખીનેા રાજા મૃગાવતીને રવાના જ કરી દેશે ! અને સાચે જ-ભલે હાસ્યાસ્પદ તેમજ ઘણાસ્પદ લાગે તેા પણ યથાર્થ હકીકત તે એવી જ મળે છે કે ચંડપ્રદ્યોતે કોશાંખીના રાજવી-મૃગાવતીના પતિ પાસે કૃત મેકલ્યો અને મૃગાવતી પેાતાને ગમે છે માટે શતાનિકે મૃગાવતી ઉપરના પેાતાના દાવા જતા કરવા એમાં જ એની અને કૌશાંખીની સહીસલામતી છે એમ કહેવરાવ્યું. શતાનિકે તને તા કઈ સજા ન થાય એ પ્રકારની રાજનીતિને માન આપો જીવતા જવા દીધા, પણ જ્યાં સુધી પોતે હયાત છે અને આવડામાં ખળ છે ત્યાં સુધી તે મૃગાવતીનુ અને કૌશાંખીનુ રક્ષણ કરશે : ચંડપ્રદ્યોત એછે ન ઊતરે એવી મતલબના જવાબ પાઠવ્યેા.
ચંપ્રદ્યોત પણ લડવા માટે તૈયાર જ હતા. અને બીજી તરફ શતાનિક પશુ પોતાના પ્રાણની પરવા કર્યા
