________________
[ ૧૩૩ ] મહાવીઓ આકાર ભલે મગાવતીને હેય, પણ જે શીલ અને સૌહાર્દ એ નિર્દોષ નારીના અંગેઅંગમાંથી નિઝરતાં હતાં તેને સ્થાને નર્યું તાછિલ્ય અને અંગારા જેવી દાહકતા તે કળાકારે પોતે જ ઉમેરી હતી. મૃગાવતી પિતે કરુણ અને તાજી ખીલતી પુષ્પની પાંદડીઓથી જાણે ઘડાએલી હતી. મૃગાવતીની પાસે વસનાર જે કેઈ આ ચિત્ર નિહાળે છે તે એમ જ કહે કે “આ મૃગાવતીની મૂર્તિ ન હોઈ શકે. મૃગાવતીના નામે કેઈએ આ માયાજાળ પાથરી લાગે છે.” કળાને એ અધ:પાત હતે. કળાકારની કિન્નાની વૃત્તિએ આજે મૃગાવતીના અંગમાં કુટિલતા જ સિંચી હતી.
ચંડપ્રદ્યોતને એ બધી વાતોને વિચાર કરવા જેટલે અવકાશ નહોતે. એની આંખે કામુકતાના પડલ ન ચડયા હતા તે તે પહેલે જ ઝપાટે ચિત્રકારને કહી દેતઃ “આ મૃગાવતી? શિવા દેવીની સગી બહેન? ચેટક રાજાની પુત્રી ! એ મારી જ પુત્રી છે-મારી સ્ત્રીની બહેન એ મારી જ બહેન કહેવાય! એના ચિત્ર સામે મારાથી મેલી દષ્ટિએ જોવાય જ નહિ! લે તારું ચિત્ર! આવી પવિત્ર અને આત્મીય નારીના નિર્મળ રૂપને વ્યાપાર કે વિજ્યની વસ્તુ બનાવતાં તારી પીંછી ભાંગી કેમ ન ગઈ?”
પણ એ દિવસોમાં ચંડપ્રદ્યોતની, ભારતના મુખ્ય અને બળવાન રાજ્યમાં જે રાડ બેલતી હતી, ઉકેરાયેલા ચંડના વાયુવેગી આક્રમણની જે ધાક બેસી ગઈ હતી તે ઉપરથી એની પાસેથી એવી કોઈ આશા રાખવી એ વધારે પડતું ગણાય. મૃગાવતીના ચિત્રે ચંડપ્રદ્યોત
