________________
[૧૨૬ ] મહાદેવીઓ
સુરપ્રિયના દેવાલયમાં જે રાત રહે તે બીજે દિવસે જીવતે ન નીકળે એ ચોક્કસ હતું. કૌશાંબીને યુવાન પૂરી તૈયારી કરીને યક્ષને ભેટવા ચાલ્યો. પહેલાં તે તેણે બે દિવસના ઉપવાસ કરી અંતઃશુદ્ધિ કરી લીધી. શરીરે સ્નાન કરીને ચંદનનું વિલેપન કર્યું. અંતરની અને બહારની શુદ્ધિ કરીને, પવિત્ર ભાવનાથી, મેં આડું આઠપડું વસ્ત્ર બાંધીને (મલિન શ્વાચ્છવાસ સરખે પણ દેવની આકૃતિને ન સ્પર્શ જોઈએ એ આશયથી) તેણે તદ્દન નવીન પીંછીઓ અને સુંદર રંગથી યક્ષની મૂત્તિ આલેખવા માંડી.
આવી ઉદાર, શુદ્ધ, પવિત્ર ભાવનાને પ્રેર્યો છે યુવાન દેવ-ઉપાસના અર્થે ગયા હોય તેને મલિન વૃત્તિવાળો દેવ પણ શું કરી શકે? ભયથી કંપતા હોય, ચિંતાથી ગભરાતા હોય, અનેકવિધ મેલી વાસનાથી ખરડાયેલા હોય તેની ઉપર મેલા દેવની કરામત કામ કરી જતી હશે, પણ અહીં તે સરળતા અને શુદ્ધિની મૂર્તિ જે, પ્રામાણિકતા અને બંધુતાના પ્રતીક સમે યુવાન પૂરા ભક્તિભાવથી, ચિત્રાંકનમાં તલ્લીન બનીને બેઠો હતે.
યક્ષે પ્રસન્ન થઈને વર માગવાને આગ્રહ કર્યો ત્યારે પણ તેણે પિતાના માટે કંઈ જ ન માગ્યું. એ પિતાને એક રીતે ભૂલી જ ગયે હતું એમ કહીએ તે ચાલે.
યક્ષ દેવ! આપ સાચે જ પ્રસન્ન થયા છે તે હવે પછી કઈ પણ ચિત્રકારને ભેગ લેવાનું માંડી વાળ!” યુવાનની આ પહેલી માગણી હતી અને યક્ષને પણ તે સ્વીકારવી પડી. યક્ષને એટલેથી સંતોષ ન થયે.
