________________
પ્રિયદર્શન [ ૧૫ ] વજલેપ જે બની: ચૂક હતું, પરંતુ જે દુર્બળ હોય, દબાયેલાં હોય તેના પ્રત્યે સદભાવ અને કરુણાનું જ નિર્મળ ઝરણ સતત વહેતું રહેવું જોઈએ એવી ભગવાન મહાવીરની ભાવના હતી. મહાશતકના જીવનને એક જ પ્રસંગ એ વિષે બસ થશે.
રાજગૃહીમાં એ વખતે મહાશતક નામને શ્રાવક રહેતે હતે. ધનવૈભવ તે પારવગરને હતું, પરંતુ એને એક એવી ભાર્યા મળી હતી કે જે મહાશતકને ઘડી વાર પણ નિરાંતે બેસવા નહેતી દેતી. એ સ્ત્રીએ પિતાની છ-છ શેકાના ખૂનથી હાથ રંગ્યા હતા, અખાદ્યઅપેયને તે એને કંઈ હિસાબ જ નહોતે. મહાશતક જે વ્રતી, સંયમી, સહનશીલ હતું તેટલી જ તેની ભાર્યા, સ્વછંદી, દુષ્ટ અને અધમ હતી. મહાશતક મોટે ભાગે પિતાની પૌષધશાળામાં જ રહીને ધર્મધ્યાનમાં દિવસ-રાત વિતાવતા.
એક વખત એની પેલી સ્ત્રી જાણે રકતપિપાસુ રણચંડી હોય તેમ છૂટા કેશ સાથે એ પૌષધશાળામાં આવી. કેઈ પણ કુલવધૂ કે આય નારીને ન શોભે એવાં વેણ બોલવા લાગી. મહાશતક ગમે તે તપસ્વી, પણ માનવી હતા. એને પોતાની સ્ત્રીના આવા દુર્વતનને લીધે ખીજ ચડી. એણે માત્ર એટલું જ કહ્યું કેઃ “ તું નરકગતિની અધિકારિણું થશે.” એટલે કે તારા ભાગ્યમાં નરકની યંત્રણ છે.
ગણધર ગૌતમના સાંભળવામાં આ વાત આવી. એમણે ભગવાનને એ હકીકત કહી. ભગવાને ગૌતમ
