________________
જયતી
[ ૯૭ ]
જય'તી શ્રાવિકા સમજી કે કુસ'સ્કારી, પાપે જ આત્માને ગુંગળાવે છે, ઉપર આવવા દેતાં નથી. એ કુસસ્કારાને ધેાઈ નાખવાનું પણ આપણા પેાતાના જ હાથમાં છે. બહારથી સ્વચ્છ દપણે આવીને ઢાષા વળગતા નથી તેમ બહારની કાઈ મદદ એને ધેાઈ નાખે એ પણ અશક્ય છે. આત્માના મળભારને ઉખેડવા, અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, અપરિગ્રહ, બ્રહ્મચય, ક્ષમા, મૃદુતા, સરળતા, નિલેૉંભતા આદિ આચરણાના આશ્રય લેવા જોઇએ.
આ વિચારણામાંથી સહેજે એક બીજો પ્રશ્ન સ્ફુરેઃ જીવાને ભવસિદ્ધિપણુ સ્વભાવથી હશે કે પરિણામથી ?
ભગવન્ મહાવીર કહે છે કે “હું જયંતી ! ભવસિદ્ધિપણુ' સ્વભાવથી જ છે, પરિણામથી નહિ. ’’
જીવનુ' જીવત્વ એટલે કે ચૈતન્ય જેટલું સ્વાભાવિક છે તેટલી જ તેની મુક્તિની ચાગ્યતા પણ સ્વાભાવિક છે. પરિણામના સંબંધમાં દશ`નકારા જુદા જુદા મત દાખવે છે, પરંતુ જૈન દર્શન તા સ્પષ્ટપણે કહે છે કે કાઈ પણ દ્રવ્ય અથવા ગુણુ પેાતાની મૂળ જાતિ, સ્વભાવના ત્યાગ કર્યા વિના નિમિત્તાનુસાર ભિન્ન ભિન્ન અવસ્થા ધારણ કરે તે દ્રવ્ય કે ગુણનુ પરિણામ ગણાય. મુક્તિની ચેાગ્યતા કે અયેાગ્યતા, ભવસિદ્ધિપણું' કે ભવાસિદ્ધિપણુ એ આત્માની સ્વાભાવિક સ્થિતિ છેઃ કમના ઉદય કે ઉપશમને એ આભારી નથી; કારણ કે ભવિકતા પારિમિક નથી.
