________________
ડાં જીવનચિ
જીવન જે એક વાર ડામરના રંગ જેવું કાળું હતું તેની ઉપર પાકા સફેદાને એવો પટ લાગી ગયું કે એનું કલંક પણ જીવનચિત્રના અંગભૂત બનીને એની શોભા વિસ્તારી રહ્યું.
બૌદ્ધ સાહિત્યમાં, અંબપાલી સ્યાનું જીવનચિત્ર પણ આવું જ મનહર છે. બુધના ચરણમાં એણે પિતાની સમસ્ત સંપત્તિ ધરી દીધી હતી. એ રીતે પિતાનું જીવન એણે સફળ કર્યું અને અમરતા પણ મેળવી લીધી.
મહર્ષિ સાત્યકિ વિધ્યાચળની તળેટીમાં એક આશ્રમ બાંધીને રહેતા હતા. આશ્રમ પાસે થઈને એક નદી વહેતી હતી. બામ માટે થોડી જમીન હતી અને ગેડી ગાય પણ હતી. વિદ્યાર્થીઓ સાથે મહર્ષિ સુખ અને આનંદથી જીવન વીતાવતા હતા. ' ખરી રીતે અહી ગરીબી પાર વગરની હતી. કોઈ વાર એકલા ફળ-ફૂલ ખાઈને જ રહેવું પડતું. છતાં ગરીબીની સાથે પ્રસન્નતા પણ પારવગરની હતી. કોઈના દિલમાં ઉગ કે સંતાપને છાંટો સરખો પણ નહોતા. ખૂબ મજૂરી કરવી, સૌની સેવા કરવી અને વિનયથી રહેવું એ આશ્રમવાસીઓને મૂળ મંત્ર હતા. જ્ઞાને પાર્જન અને સંયમ સાધના એ એમનું જીવન ધ્યેય હતું.
એક દિવસે બનાસને રાજવી વિકમદેવ પિતાની રાણી અને નોકરે સાથે વનક્રીડા ખેલો ખેલતો આ આશ્રમ પાસે આવી ચડ્યો અને મહર્ષિ સાત્યદિના આશ્રમમાં જ ઉતર્યો.
રાજાએ એક જ દિવસના અનુભવ ઉપરથી જોઈ લીધું કે આ લકે બહુ જ ગરીબાઈથી રહે છે, છતાં ખુબીની વાત એ છે કે કોઈના ચહેરા ઉપર દીનતા કે પામરતાની એક નાની સરખી પણ રેખા નથી દેખાતી. ગરીબાઈ હોવા છતાં કઈમાં યાચકતા નથી. ગરીબાઈ એ જ જાણે એમની અભુત સંપત્તિ હોય તેમ એમના દરેક વહેવારમાં ખુમારી દેખાઈ આવે છે.
