________________
ભરત ચકવર્તી
દેખાઈ. મોટા ભાઈ આ અન્યાય ખેલશે એમ તેણે નહે કયું. જે પુરુષ અન્યાયને આશ્રય ગ્રહણ કરી પૃથ્વીને ભોક્તા થવા માગે છે, યુદ્ધનીતિને નેવે મૂકી પ્રપંચથી જ વિજય મેળવવા મથે છે તેને તે એક વાર બતાવી આપવું જોઈએ, એ વિચાર કરી આવેગથી ધમધમતો બાહુબલી એ ચક્રની સામે દેડે. ચક્રને એક હાથે પકડી એના ચૂરા કરી, ભરત ઉપર સીધે હુમલે લઈ જવાને તેણે પગ ઉપાડયો.
સૌની અજાયબી વચ્ચે, ચક્રવર્તીનું ચક્ર, બાહુબલીને શિરચ્છેદ કરવાને બદલે, ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપી ત્યાંથી પાછું ફર્યું. ભરત નાસીપાસી સાથે એ દ્રશ્ય જોઈ રહ્યો. એક જ ગોત્રમાં ચક્રની કારી નથી ફાવતી એ વાત તેને એ વખતે પહેલવહેલી સમજાઈ. બાહુબલી એક હાથ ઊંચો કરી, પોતાના ભાઈ તકફ ધસી જતો હતો તે પણ વધુ આગળ ન જતાં અધવચ્ચે જ થંભીને ઊભો થઈ રહ્યો.
ભરતના આવેશને જવાબ વાળવા પોતે અધીરો થયો હતો અને પોતે પણ મોટા ભાઈની મર્યાદા પાળવાનું ભૂલી ગયો હતો એમ તેને અધવચ્ચે યાદ આવ્યું. " રાગ-દેવદિ પણ ઝેરી અને ચેપી જતું જેવાં હોય છે. એક જણ રાગદશામાં કે દ્વેષદશામાં સપડાય એટલે તેના સમેવડીયાને પણ થોડેઘણે અંશે એવી લાગણુ થયા વિના ન રહે. ક્રોધ કેધને જન્માવે છે, વેર વેરને જન્માવે છે એમ કહેવામાં એ જ હેતુ છે. ક્રોધની સામે સમતા અને વેરની સામે ક્ષમાની કિલ્લેબંધી બાંધનાર કેઈ વિરલ, કઈ ભાગ્યશાળી જ હોય છે.
બાહુબલી, મોટા ભાઈને આવેશ જોઈ પોતે આવેશના જવરથી ઘેરાયે હતો એ ભાન થતાં જ મુષ્ટિબદ્ધ હાથને અદ્ધર આકાશમાં જ રહેવા દઈ ઊભો રહી ગયા. તે વિચારવા લાગ્યા
મોટા ભાઈ ભલે મર્યાદા ભૂલ્યા; પણ જે હું એમની સામે એવો વહેવાર રાખું તે મારું પિતાપણું કયાં રહ્યું ?”