________________
ભરત ચક્રવતી
ના પાડે છે. મહારાજા ભરતને પણ રાજ્ય વિસ્તારનું બૂર વ્યસન વળગ્યું.
જે રાજનીતિ લોકોની સુખશાંતિ માટે હતી, જે રાજનીતિ સુખથી જીવવા અને જીવાડવા માટે હતી તે જ રાજનીતિએ પ્રલય-- કાળની આંધી ઉપજાવી. ચક્રવર્તીપણાના મોહે ભરતે પિતાનાં ભૂખ્યા વરુ જેવાં સને પૃથ્વી ઉપર છૂટાં મૂકી દીધાં.
- પિતાના સદર બંધુઓને પણ ભરત મહારાજાએ ગળી જવાની યોજના અમલમાં મૂકી. ભાઈઓ સમજી ગયા કે ભરતની કુટીલ દ્રષ્ટિ પિતાનાં નાનાં નાનાં રાજ્યો ઉપર પડી છે. ભરત બળવાન હો, ભાગ્યશાળી હ; નજર સામે દેખાતા પરાજયેને પણ યુક્તિ-પ્રયુક્તિથી વિજયના રૂપમાં પલટાવી શકતે.
એટલે જ એક દિવસે મહારાજા ભરતને દૂરે આવીને સમાચાર આપ્યા કે “આપને મોટા ભાઈ ભરત મળવા બોલાવે છે? ત્યારે એક સાથે અઠાણું ભાઈઓનાં કુમળાં કાળજામાં ઉનું ધગધમતું તેલ રેડાયું. શાંતિમાં રહેવાને ટેવાયેલા એ નાના ભાઈઓનાં હેયાં ફફડી ઉઠ્યાં
ભરતને રાજતૃષ્ણાના વ્યસને ઘેરી લીધે, ન હત-ભરત કેવળ ભરત અથવા તો મેટા ભાઈ જ રહ્યો હતો તે ભારતનું આમંત્રણ મળતાં અઠાણું ભાઇઓનાં અંતર આનંદના આવેશથી નાચી ઉઠ્યાં હેત. દૂતને અડધાં વચને તેમણે મોટા ભાઇને ભેટવા પ્રયાણ આદરી દીધું હેત છે પણ જ્યારથી એણે દેશ ઉપર દેશ જીતવાની બાજી રચી છે. ત્યારથી ભારતનું નામ સાંભળતાં એના પિતાના જ ભાઈઓ કંપી ઉઠે છે. ભારત હવે ભરત જ નહોતો રહ્યો. એને ચક્રવર્તી બનવાના કોડ જાગ્યા હતા. ચક્રવતી પણાની વેદી ઉપર કદાચ ભાઈઓનાં બલિદાન દઈ દેવાં પડે તે પણ શું થયું ? રાજ્યણ અને સંસારના સ્નેહ-સંબંધ એ બંને એક સાથે રહી શકે નહીં.
