________________
ચાંડાલ
થતાં જ ભક્તો ચમકીને ઉભા થઈ ગયાં અને ચાંડાળને પ્રણામ કરી પિતાના માર્ગે રવાના થઘા. - પંડિતજી પેલી સુંદરી તરફ મીટ માંડી, ત્યાંના ત્યાં જ બેસી રહ્યા. એ અદૃશ્ય થઈ ત્યાં સુધી એની પાછળ જોયા કર્યું
“ સાથી ચરિ તત્તે વારિત ” એ મંત્રજાપ પણ હૈયામાં રમી રહ્યો.
આખરે પંડિતજીએ એક દીર્ઘ નિઃશ્વાસ નાખે અને ચાંડાળ તરફ નજર ફેરવી. ચાંડાળ પણ એ પંડિતજીના મનભાવ ઉકેલવાની મૂંઝવણમાં પડ હતો.
કહો, પંડિતજી, કેમ છે ?” ચાંડાલે પતે વાર્તાલાપને આરંભ કર્યો.”
બીજું તે ઠીક. પણ આ બધાં કોણ હતાં ?” પંડિત હદયને વલોવી નાખતા કેયડાનો અર્થ જાણવા પૂછયું.
વસ્તુતઃ એ કંઈ જ નથી.” છે એટલે ?” છે એટલે કે એ બધી માયા છે. ' માયા? ”
હા. માયા.” પંડિતજીને બેસવાની બારી જ હાથ ન આવી. એમણે આંખે તાણીને દૂર દૂર સુધી જોયું તો મેદાનમાં એકે માણસ ન દેખાય. થોડી વારમાં જ બધું નિર્જન બની ગયું હતું. પંડિતજીએ નિચિન્તપણે ચાંડાળના ખોળામાં માથું મૂક્યું અને નદી-કાંઠે એમણે.
જે શબ્દો ઉચ્ચાર્યા હતા તે બદલ ક્ષમા માગી. ' એ વિધિ પૂરો થતાં જ પંડિતજીએ આ પ્રકારની અલૌકિક - વિદ્યા પિતાને શીખવવા ચાંડાળને પ્રાર્થના કરી. - ચાંડાળે જવાબ આપ્યો “ વિદ્યા શીખવવામાં મને પિતાને 'કઈ પ્રકારને વાંધો કે વિરોધ નથી, પણ હું પોતે ચાંડાળ છું
