________________
લીલાવતી
:
:
બેટી ! માત્ર સ્નેહનું પાન કરીને કોઈ સદા જીવી શકતું નથી. જે જીવનમાં કર્તવ્યનિષ્ઠા નથી તે જીવન ભારરૂપ બને છે. હું જે તારે એ ભાર હળવો કરી શકું તે મને આનંદ થાય.”
પિતાજી, આપ એ વિષયમાં જે કંઈ કહેશે તે હું નિઃસંકોચે કરીશ. આપની યોજનામાં જરા જેટલી પણ ખામી નહિ આવવા દઉં.”
“તે, પુત્રી, તું ગણિત ભણશે ?”
આપ કહેશો તો ગણિત પણ ભણીશ.” “પણ બેટી, ગણિત જેવો લુખ્ય વિષય તને સચશે?”
“આપ શીખવશે તે એ લુખા વિષયમાં પણ મને રસ આવશે.”
ડોસાના ચહેરા ઉપર પ્રસન્નતાની ઝલક છવાઈ. પુત્રી લીલાવતીના માથા ઉપર વાત્સલ્યભર્યો હાથ ફેરવતાં કહ્યું :
“તે તે બેટી તારું નામ અમર બની જશે.” લીલાએ લજજાથી માથું નમાવી દીધું.
લીલાનું વૈધવ્ય દીપી નીકળ્યું. રાત-દિવસ જોયા વિના લીલાએ ખંતથી એવો અભ્યાસ કર્યો કે આર્યાવર્તમાં લીલાનું નામ એક વિદુષી નારી તરીકે વિદ્વાનેની જીભ ઉપર નાચી ઉઠયું, પાણી ભરવાના દોરડાના ઘસારાથી જે કૂવાના કાળમીંઢ પત્થર પણ ઘસાય તે પછી સાચા દિલની ખંત અને કાળજીથી બુદ્ધિનું તેજ ચમક્યા વિના કેમ રહે ?
બાળવિધવા લીલા આજે લીલાવતીના નામથી વિશ્વપ્રસિદ્ધ છે.
-
(શ્રી સત્યભક્ત)
(સંગમ)
