________________
૬ ૩૬ :
લીલાવતી
નિશાન પણ ન હોય છતાં ત્યાં પર્વત ધ્રુજતા અને કંપતા બતાવે છે. ભય જ આફતને આવવાના દરવાજા ખુલ્લા મૂકી દે છે. ભૂત દેખાય એ બહુ ભયંકર નથી પણ ભયને લીધે ભૂતનું દેખાવું બહુ ભયંકર બને છે. ભય માનવહૃદયની એક મોટામાં મોટી નબળાઈ છે. એ નબળાઈ ઘણું ખરી આફતોને આકર્ષી લાવે છે;
લગ્નના મુહૂર્તમાં થોડો ગોટાળો થયો તેથી ડોસાને ભય લાગ્યો કે રખેને લીલા વિધવા બને. રાતદિવસ એ જ ચિંતા એના કાળજાને કેરી ખાતી. જમાઈને એણે પિતાને ત્યાં જ રાખે. બનતાં સુધી એને ઘરની બહાર જવા જ ન દે,
જમાઇ શૌચ કે સ્નાન માટે બહાર ગયો હોય અને કદાચ થોડી વાર લાગે તો વૃદ્ધનું હૈયું કંપી ઊઠતું. એનાથી ન રહેવાય ત્યારે જમાઈની શોધ કરવા જાતે જ ઘરબહાર નીકળી પડે અથવા તે લીલાને બોલાવીને કહે કે “આજે કેમ વાર લાગી હશે ?”
સ્વાભાવિક રીતે જ આપણને જેને વિષે બહુજ મોહ-મમતા હેય તેને અંગે ઘણું શંકાઓ જાગે છે. વૃદ્ધમાં વાત્સલ્યને અંશ વધુ પ્રમાણમાં હતો, અને તે ઉપરાંત લગ્નના મુહુર્તમાં થોડો ગોટાળો થએલે એ વાત એમનાથી કેમ ભૂલાતી નહોતી. શંકાઓથી એમનું હૃદય-ગગન છવાઈ ગયું હતું. આ સામાન્યમાં સામાન્ય બનાવ પણ એમને ઘડીભર દિગમૂઢ બનાવી દેતો.
બીચારા જમાઈરાજને આથી કેદખાનાની સજા જેવું લાગતું. આખા દિવસે ઘરમાં ભરાઈ રહેવું પડે તેથી તેનું આરોગ્ય ધીમે ધીમે બગડવા લાગ્યું. લીલા સિવાય બીજો કોઈ સહવાસ પણ નહોતો. એ જેવી માંદો પડી કે તરતજ દેસાને પેલો મુહર્તાને ગોટાળા યાદ આવ્યો. રખેને લીલા વિધવા થાય એ ભયે તે બહાવરા જેવો બની ગયો.
નિરાશ બનેલા ડોસાને બીજી કોઈ દિશા ન સૂઝી. એની આંખ