________________
રૂદ્રપુરનું ખંડિયેર ત્રણ દિવસને ત્રણ રાત સુધી કિરીટનું આક્રંદ ચાલ્યુ-ક્ષીણ અતિ ક્ષીણ બનતે કંઠસ્વર ચોથે દિવસે સંભળાતો બંધ થયો. રતિલાલને ખાત્રી થઈ કે કિરીટ ચિરનિદ્રામાં પિઢી ગયો. ' ' - હવે જ એને પિતાના ઉદ્ધારને વિચાર સ્પર્યો. અત્યાર સુધી એ કિરીટમય જ હતો-કરીટને બચાવવા અને હિમ્મત આપવા સિવાય એને બીજો કોઈ વિચાર નહેાતે સૂઝતો. કિરીટ મોટી ઉંઘમાં પડ્યા એટલે રતિલાલે, હરકોઈ ઉપાયે આ બંદિખાનામાંથી છૂટવાને નિર્ણય કર્યો.
ઓરડાની ઊંચી દિવાલને માથે એક નાનું જાળીયું હતું તે ધીરજથી ખેડવીને, રતિલાલ બહાર જમીન ઉપર કૂદી પડશે. ત્રણ દિવસને ભૂખ્યો-તરસ્ય, પ્રેત જેવો લાગતો એ રતિલાલ સીધા રનવતીની ડેલી તરફ દોડયો.
ડેલીએ જઈને જોયું તે કોઈ પગી, પસાયતે કે પહેરગીર નહોતે. - રવતીના નેકરે અને રૈયતના બીજા પુરુષ, કિરીટની શોધ કરવા
દૂર-દૂર નીકળી ગયા હતા. રતિલાલને આજે રત્નાવતી પાસે પહે-ચતા કે અટકાવી શકે એમ નહતું. રતિલાલે એક પળને ય
વિલંબ કર્યા વિના રનવતી પાસે જઈને, કિરીટની ઘટના - કહી સંભળાવી.
છેલ્લા ત્રણ વરસ દરમિયાન રનવતી, કહે છે કે, કોઈ દિવસ પણ હસી નથી. કિરીટના નિષ્ફર ખૂનની હકીકત સાંભળી, રત્નવતીના આંખ-મેં ઉપર એવું અસ્વાભાવિક તેજ છવાયું કે એનું રૂદન જાણે કે અટ્ટહાસ્યમાં પલટાઈ ગયું હોય એમ જ લાગે. રતિલાલની આંખ એ તેજ સહન કરી શકી નહીં. બળું બળું થત થત રતિલાલ ત્યાંથી નીકળીને કયાં ચાલ્યો ગયે તેની કોઈને ખબર ન પડી. ' તે જ દિવસે બરાબર મધ્યરાત્રીએ, જયારે સૌ કોઈ મીઠી
