________________
રકપુરનું ખંડિયેર
કુબેર શેઠના ધનભંડાર ભરાતા ગયા તેમ તેમ એમને સંક્ષણની ચિંતા સતાવવા લાગી. ભેગું કરેલું ધન પેઢી દર પેઢી જળવાઈ રહે એવી કઈ તરકીબ અજમાવવા એમણે ઉજાગરા વેઠવા માંડ્યાં.
એ વખતે “યક્ષની માન્યતા અને શ્રદ્ધા છૂપી રીતે ખૂબ બળવાન બની ચૂકી હતી. ચેકીદારે કે રખેવાળે કરતાં પણ ગામના પાદરે પહેલા યક્ષ નામના દેવ ગામ અને સંપત્તિનું સારામાં સારું રક્ષણ કરી શકે એવી જડબેસલાખ માન્યતા રૂઢ થઈ ગઈ હતી. યક્ષની ચોકી ન ગોઠવી હેય તો રૂદ્રપુરના મૂળ રાજવીઓ, અખૂટ ધનસામગ્રી હોવા છતાં કેવા બરબાદ થઈ ગયા તેનું જીવતું જાગતું ઉદાહરણ આ કુબેર શેઠ પોતાની સગી નજરે જોઈ ચૂક્યા હતા.
પિતાને ધનભંડાર સાચવવા કુબેર શેઠે એક ખાસ યક્ષ સ્થાપવાને નિશ્ચય કર્યો. એકાદ બ્રાહ્મણ કે ક્ષત્રિયના નાના બાળકને, ધનભંડારવાળા ઓરડામાં ભૂખ્યા-તર મરવા દીધો હોય તે એ બાળક પક્ષ થાય અને રાતદિવસ રખેવાળી કરે.
ભગવાન મહાવીરના જીવનચરિત્રમાં આ એક પ્રસંગ આવે છે. અસ્થિક ગ્રામમાં એક યક્ષના મંદિરમાં ભગવાન રાતવાસે રહ્યા. ગામ લોકોએ એમને બહુબહુ સમજાવ્યા કે આ યક્ષ ભલભલાને રાતમાં ને રાતમાં જ ચૂસીને, હાડકાં–પાંસળા ફેંકી દે છે, માટે બીજે કયાંય જઇને રાત નિગમે. પણ ભગવાને એ ભયની દરકાર ન કરી. યક્ષે જીવતા માણસોને ચૂસીને, દેહના હાડપિંજર ફેંકી દીધેલા તેને એટલે મેટો ગંજ ખડકાઈ ગયો હતો કે લોકેમાં એ ગામનું નામ અસ્થિકગામ તરીકે પંકાઈ ગયું. . . કુબેર શેઠે યક્ષના પ્રભાવની આવી વાતે નાનપણમાં ખૂબ સાંભળેલી. ધનરક્ષા માટે, તે ગમે તેવું અઘેર પાપ કરવાને તૈયાર હતા.