________________
રૂદ્રપુરનું ખ`ડિચેર
: ૨૧ :
અને અંદરઅંદરના કલહ-કકાસથી રાજકુટુંબ નબળું પડયું હતું, તેમાં વખત જતાં ભાગલા પડવા માંડયા અને વખતસર ખંડણી ન ભરી શકવાથી, આખી જાગીર એક શાહુકારને ચાપડે ચડી ગઈ. એ શાહુકારનું નામ કુખેર શેઠ. 'પની સરકારનાં કારસ્થાને એ શેઠ સાહેબ ખરાખર સમજતા, અને કંપનીના કારકુના વિગેરે સાથે પણ એમને સારી એાળખાણ હતી. પ્રસંગાપાત એ પૈસા મળે એમ હોય તેા કંપનીના કારસ્થાનમાં–કાવતરામાં પણ એ ભાગ લેતા. પૈસા એમને પરમેશ્વર હતા. કંપનીના કાયદા કાનૂન અને નાની મેાટી આંટીટીએને એમને ખૂબ અનુભવ મળી ચૂકયા હતા અને ધીરધારના ધંધામાં જ, લેાકા કહેતા એ વાત ખરી ઢાય તેા, એમણે દશેક લાખ રૂપિયાની મૂડી પેદા કરી વાળી હતી. લોકવાયકામાં કદાચ અતિશયક્તિ હોય તેા પશુ એ ચાર લાખ તા જરૂર હાવા જોઇએ.
રૂદ્રપુરની જાગીર એમણે ખરીદી લીધી; પણ કુબેર શેઠ પાતે એ ગામમાં પગ મૂકવાની હિમ્મત કરી શકતા નહિ. જાગીરના વારસ, ઉમ્રનારાયણ ચૌહાણુ હજી હૈયાત હતા અને એમણે મહા– કાળની સમક્ષ ઊભા રહીને એવી પ્રતિજ્ઞા કરેલી કે જેણે દ્રપુર જાગીર લીલામ ખરીદી છે તે કુબેર શેઠે જો પેાતાની સીમમાં આવે તે એમનું ખૂન કર્યા વિના ન રહું. કુબેર શેઠ, ઉમ્રનારાયણ જીવ્યા ત્યાંસુધી શાંતિથી રાહ જોતા બેસી રહ્યા-દ્રપુરમાં પગ ન મૂક્યો.
ઉગ્રનારાયણુના અવસાન સાથે રૂદ્રપુરના રાજકુટુંબનેા છેલ્લે સીતારે આથમી ગયા. હવે કુએર શેઠને ગામમાં આવવાની સરળતા થઇ. આવવાની સાથે જ જાગીરદારના મહેલ અને જમીન ઉપર પૂરા કબજો કરી વાળ્યા, પણ એ વખતે ઉગ્રનારાયણની જે એક વિધવા પુત્રી એક ખંડમાં રહેતી હતી તેને એણે મકાન ખાલી કરીને જવાની ફરજ ન પાડી. જાગીરના મૂળ અધિકારીઓ જો કે