________________
* સુઘોષા
વિંધ્યાચળની અટવીમાં નહાની શી ટેકરી ઉપર એક બહાનું મંદિર હતું અને મંદિરની બહાર મંદિર કરતાં પણ ઉન્નત એવા એક શિખર ઉપર સુધાષા ઘંટ ખૂલત. સૂર્યોદય [વખતે અને સૂર્યાસ્ત સમયેઃ દિવસમાં બે વાર એ સુષા ધંટ વાગતો. દૂર દૂરની પહાડીઓમાં, ખીણોમાં અને ગીચ ઝાડીઓમાં એને નાદ પ્રસરી જત-જાણે કે એક સાથે હજારો કિન્નરકંઠી દેવાંગનાઓ સુધષા ઘંટનો નાદ ઝીલતી હોય એવું સંગીત સવારે અને સાંજે વિંધ્યાચળના પહાડમાં જામતું. હતો તો એ વિરાટ ઘટઃ પણ એને એક જ નાદમાંથી સંગીતની અનંત સા, રી, ગ, મ, વર્ષતી. શિખરે શિખરે અથડાતી, પડછંદા પાડતી સુધષા ઘંટની સ્વરમાળા પહાડના પશુ-પ્રાણીઓ અને માનવીઓને પણ કોઈ અજબ સંદેશ માપતી.
} . સુધષાનું સ્થાન એક યાત્રાધામ બન્યું હતું. દેશના ખૂણે પૂણામાંથી રોજ સંખ્યાબંધ યાત્રિકે એનું ગીત સાંભળવા આ વિટ-એકાંત અરણ્યમાં આવતા. શ્રધાળુઓ સંસારનો આ કિનારો છેડી જતાં પહેલાં એક વાર આ સુધષાના નાદમાં સ્નાન કરી, કૃતાર્થ બનવાની ભાવના સેવવા.
અંતરના કદિ પણ ન રૂઝાય એવા ઘા આ સુધાષાના શ્રવણ માત્રથી રૂઝાઈ જતા. વેર, કલેશના જે દાવાનળ, સેંકડો ઉપદેશથી પણ ન શમતા તે સુધષાના શ્રવણથી શમી જતા. સુધષાના