________________
સમ્યગદર્શન
[૫૯]
છે કે જે સુખને આધાર ઈદ્રિ અથવા વાસના ઉપર હોય તે ઠગારું સુખ છે. ઘડીભર એને સુખ માની લઈએ તે પણ કલ્યાણ તે નથી જ. જેમાં કેવળ સુખને આભાસ હોય, પરિણામે વિટંબણું અને એનાંએ મૃગજળ પાછળ દોડીને ખુવાર થવાનું હોય તે બુદ્ધિશાળી માનવીનું ધયેય કેમ બને? એટલે જ પરમ કલ્યાણ, નિરવધિ મંગળમયતાના માર્ગને ધર્મપુરુષોએ મોક્ષમાર્ગ તરિકે ઓળખાવ્યો છે. એ જ આપણું સૌનું ધ્યેય રહેવું જોઈએ. ' એ બેયની વાત હમણું એક કેરે રાખીએ. સામાન્ય કલ્યાણ જે કઈ વાંછતું હોય તેણે પણ પિતાની દૃષ્ટિ બરાબર કેળવવી જોઈએ. સમ્યગદર્શનના સ્વરૂપને વિચાર કરવાથી એ દષ્ટિ પ્રાપ્ત થાય છે. કલ્યાણમાગ માટે જૈન દર્શને સર્વપ્રથમ એ દૃષ્ટિની જ આવશ્યક્તા સ્વીકારી છે. જૈન દર્શન એટલે સુધી કહેવાની હિમ્મત કરે છે કે આપણું જ્ઞાન ગમે તેટલું વિશાળ, તલસ્પર્શી હેય પણ જે સમ્યગદર્શનસમ્યગદષ્ટિ જ ન હોય તે એ જ્ઞાન પણ છીછરું, નકામું બની જાય છે. જ્ઞાનનું કામ વસ્તુસ્વરૂપ બતાવવાનું છે, પણ વસ્તુસ્વરૂપ જાણ્યા પછી એમાં કેટલું માત્ર જાણવા જેવું, કેટલું આચરવા જેવું અને કેટલું તજી દેવા જેવું છે તેનો વિવેક ન હેયતે એ જ્ઞાન પણ શું કામનું? જે દૃષ્ટિ કર્તવ્યાકર્તવ્ય સમજાવે, જે દષ્ટિવડે હે પાદેયને વિવેક જાગે તે સમ્યગૂદર્શન છે. એટલા સારુ જ જ્ઞાન કરતાં પણ દશનને અધિક મહત્ત્વ અપાયું છે. સમ્યગજ્ઞાન અને સમ્યગદર્શન વચ્ચે
