________________
[ ૪૬ ]
ધર્મ મંગળ:
ધમકીને લેશ માત્ર મચક ન આપે એ દેખીતી વાત છે. તેઓ કહી શકે કેઃ “ ચક્ષમાં કે અત્યાચારીમાં જો જુલમ કરવાની તાકાત છે તેા તેના પ્રસન્નપણે સામના કરવાની મારામાં એથી ય અધિકી શક્તિ છે. ”
સંપત્તિ, સગવડ ને સત્તાના મળે સુખનાં સાધના વસાવવાં એ મનેાવૃત્તિમાં આપણે એટલાખધા ટેવાઈ ગયા છીએ કે એ સાધના પેાતે કેટલી વિકૃતિએ ઊભી કરે છે, કેટલી ક ગાળિયત અથવા કાયરતા જન્માવે છે તે જોવા— સમજવા જેટલી શક્તિ જ નથી રહેતી. માંદગી જેવા ટાણે દવાદારૂના ઉપચાર કરવા પડે તે સમજી શકાય, પણુ દવાદારૂ જ જો સસ્વ બની બેસે તે એ માંઢગી કાયમની થઈ જાય. માંદગી એતા ઘડી-બે ઘડીનું દુઃસ્વપ્ત જ ગણાવું જોઇએ. બીમારી પેદા કરનારાં ખળા સામે લડી લેવુ' અને એમને પરાસ્ત કરવાં એ જ ખરું. આરાગ્ય છે અને એવું આરોગ્ય સૌ કોઇને પ્રકૃતિથી જ વરેલું હોય છે.
સુખ એ શરીરના નહિ પણ આત્માના ગુણુ છે. આત્માના ઉચ્ચ ગુણાની રક્ષા કરવા જતાં કદ્દાચ શારીરિક સાનુકૂળતાને ત્યાગ કરવા પડે તે પણ ખરો ધાર્મિક એવે વખતે કંગાળ કે કાયર નહિ દેખાય. શારીરિક સુખની ખાતર તે ગુલામી મરદાસ નહિ કરે. પ્રાતઃસ્મરણીય પુરુષના જીવનચરિત્રામાંથી નિર્ઝરતા એ એધપાઠ આજે લગભગ ભૂલાઈ જવાયેા છે. તપ-સચમ વિગેરે માનવીના માધ્યાત્મિક વિકાસ અર્થે ચે।જાયા હતા તે પશુ
