________________
[ ૩ર ]
ધર્મમંગળ
નથી આ હકીકત રેલ્વેના અધિકારીઓના જાણવામાં આવતાં તેમણે પેલા સાંધાવાળાને સારું ઈનામ આપેલું. એક સામાન્ય ગરીબ અને અભણ માણસના જીવનમાં પણ પિતાની જવાબદારી સમજવાના અને જિંદગીના જોખમે ફરજ અદા કરવાના આવા દાખલા મળી આવે છે. સંસારમાં આવા અનેક બનાવ બનતા હશે. એની નેંધ લેવાની કેને નવરાશ હોય છે? કેટલાંય સ્ત્રી-પુરુષે મૌનભાવે રડી લેતાં હશે અને ઊજળે મોઢે બહાર નીકળી સગાં-સંબંધી કે આડેશીપાડોશીના દુખે દુખી બની. પિતાના જીવનની કીમતી પળે તેમજ દ્રવ્યને પણ ભેગ આપતાં હશે! કેટલીયે કુળવધુઓ અને સન્નારીઓ પિતાનાં સુખ કે આરેગ્ય તરફ દષ્ટિપાત સુદ્ધાં ન કરતાં કુટુંબ અને પરિવારની સેવા–શુશ્રષા કરતી, પિતાના જીવનને ઘસી નાખી આખરે સ્મશાનની સોડમાં શાંતિ લેતી હશે. જગતની આવાં અનુપમ અને સ્વર્ગીય બલિદાને અણધાયા જ રહી જવાનાં.
આટલી વાત તે ચેકકસ કે માનવસમાજમાં જે મૂંગી કર્તવ્યબુદ્ધિ, નિશબ્દ આત્મગ અને નિષ્કામ બલિદાન જેવું કંઈ ન હતા તે સમાજ, સંસ્કૃતિ જેવી કઈ વસ્તુ આ પૃથ્વીના પડ ઉપર નભી ન શકતનભત તે સૂકાન વિનાના વહાણની જેમ તેની બૂરી દશા હેત. અલબત્ત, પાળેલાં પશુ કેઈ કોઈ વાર પિતાના માલેકની ખાતર ખુવાર થઈ જાય છે પણ. માનવીની
